Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα
Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση. Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.
Το συναντάμε και
αυτό στο ρέμα “μεγάλο λαγκάδι” ή λαγκάδι “της Χαριάς”, το οποίο γεφυρώνει και
το οποίο έρχεται από τα βουνά Προφήτης Ηλίας και Κυριακούλης και χύνεται στη
θέση Μαυροβυθός. Είναι μονότοξο και βρίσκεται κοντά στον οικισμό Ξεπαπαδιάνικα,
από τον οποίο πήρε και το όνομά του.
Το γεφύρι στα Ξεπαπαδιάνικα. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
Ένωνε μέσωπλακόστρωτου μονοπατιού (Λεωφόρος Μάνης) μέρος του οποίου αποτελεί, την
Χαριά και τον Πύργο Διρού με την Αρεόπολη. Είναι κομμάτι του μεγάλου δρόμου, του λεγόμενου "Λεωφόρος Μάνης", που ξεκινάει από Μεσσηνιακή Μάνη και φτάνει μέχρι Γερολιμένα και παραπέρα.
Το γεφύρι αυτό είναι πιο νέο
από αυτά της Αγίας Παρασκευής και του Κούκου και φαίνεται ότι έχει χτιστεί πάνω σε
παλιότερο και χαμηλότερο, όπως λένε οι παλιότεροι ντόπιοι.
Το "Λαγκάδι" . Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
Λέγεται και
γεφύρι “Κυριακούλη” ή γεφύρι “Ξεπαπαδάκου” και είναι μεγαλύτερο από τα δύο
προαναφερθέντα. Λόγω της ανθρώπινης εγκατάλειψης και της μανίας του καιρού
χρειάζεται άμεση συντήρηση και σε κάποια σημεία του επισκευή, για τον επιπλέον
λόγο ότι η ¨μόδα¨ του πλιάτσικου έχει εξαπλωθεί και εδώ. Χρειάζεται άμεση επισκευή στην επιφάνεια διάβασης, τα στηθαία στα οποία υπάρχουν εκτεταμένες καταστροφές και καθαρισμό από τα φερτά υλικά στην κοίτη του ρέματος καθώς επίσης και από τα δέντρα και τα φυτά, τα οποία αποτελούν εν δυνάμει κίνδυνο για τη στατικότητά του.
Πρόκειται για ένα ημικυκλικό γεφύρι, με ίχνη στηθαίων, τρεις σειρές θολίτες και επίπεδη επιφάνεια διάβασης.
Τα γεφύρια
Αγίας Παρασκευής, Κούκου και Ξεπαπαδιάνικων βρίσκονται κοντά στην παραλία Διρού
και ένωναν τους παράλληλους δρόμους, που οδηγούσαν από τον Πύργο Δυρού προς
Αρεόπολη.
Το γεφύρι από κατάντη και οι ζημιές πάνω του. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
Παλιότερα
υπήρχε άλλο ένα γεφύρι, που τώρα δεν υπάρχει.
Στη Μάνη, Λακωνική και Μεσσηνιακή, ενώ δεν υπάρχουν
ενεργά ποτάμια, από τις ξαφνικές νεροποντές και την έλλειψη πράσινου, έχουν
δημιουργηθεί χαράδρες και φαράγγια που ήταν απαραίτητο να γεφυρωθούν με πέτρινα
γεφύρια για την ασφαλή μετακίνηση ανθρώπων, ζώων και προϊόντων.
Το γεφύρι και ο δρόμος από Χαριά. Φώτο: ΑΓΠ.
Μια μαρτυρία ενός ντόπιου αναφέρει για το γεφύρι, την
περιοχή και το πλακόστρωτο μονοπάτι: «...το
γεφύρι, χρόνια και αυτό παλεύει και αντέχει στα νερά...τρία ρέματα συνδέονται
πιο πάνω σ’ ένα σημείο...υπάρχουν άλλα τρία γεφύρια, τρία ρέματα μεγάλα, τα οποία περνάνε όλα από δω. Το χειμώνα που κατεβάζει νερό δεν ακούς απ’ τον
θόρυβο αν μιλάει ο διπλανός σου. Πιο κάτω στο ίδιο ρέμα συνεχίζει το γεφύρι του
Κούκου, που καταλήγει στη θάλασσα. Εδώ η περιοχή λέγεται Λαγκάδι, έτσι λεγότανε
από παλιά. Μένει...οι οικογένειες που ήτανε, ήτανε με το όνομα Ξεπαπαδάκος και
όλα αυτά...κάθε χωριό, κάθε γειτονιά είχε και μια οικογένεια.
Το γεφύρι από το μονοπάτι προς Αρεόπολη.
Τα
Ξεπαπαδιάνικα...του Ξεπαπαδάκου, μπορεί ο πρωτομάστορας να ήτανε Ξεπαπαδάκος,
μπορεί να βοήθησε στην κατασκευή του, μπορεί να καλλιεργούσε κάποια
δέντρα...κάποιες...Όλες οι γωνιές εδώ σκαβόντουσαν και σπέρνανε στάρι και ό,τι
μπορούσε να βγάλει η περιοχή για να ζήσει ο κόσμος. Δεν το βλέπω να
ενδιαφέρεται κανένας...θέλει πολύ χρήμα, θέλει βοήθεια από το κράτος...τι να
πω...θέλει κίνηση, θέλει χρήματα, θέλει να κινητοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός
πάνω απ’ όλα για να γίνει. Το μέρος αυτό είναι τέλειο, θα δείτε από δω, από την
άλλη, φαγωμένα τα βράχια, σκαμμένα σαν να τάχει σκάψει άνθρωπος, το νερό έχει
κάνει την τέλεια εργασία». (1)
Το γεφύρι και το μονοπάτι δεξιά από Χαριά και αριστερά για Αρεόπολη.
Φώτο: ΑΓΠ.
Οι διαστάσεις του είναι:
Άνοιγμα καμάρας: 4.30 μ.
Ύψος: 3,10 μ.
Πλάτος: 3,60 μ.
Μήκος:10,10 μ.
Μήκος καμαρολιθιού: 1 μ.
Με το Νίκο Διακουμάκο.
Φώτο: ΑΓΠ.
Σημειώσεις-βιβλιογραφία
1.Μαρτυρία του
Νίκου Διακουμάκου στον γράφοντα, στις 01/05/2022.
Δείτε το παρακάτω video για το γεφύρι στα Ξεπαπαδιάνικα: