Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2025

Καλωσόρισμα ΑΓΠ



....της Πέτρας και του Νερού

Πέτρα και νερό!
Δύο υλικά, που συναντά κανείς σε αφθονία στην Ελληνική γη.
Πέτρα και νερό!
Δύο στοιχεία, που καθημερινά συναντάμε στη ζωή μας.
Πέτρα και νερό!
Με τη δική του μεταφορική σημασία το καθένα.
Πέτρα και νερό!
Σταυραδέρφια της Μάνας φύσης.

διαδρομές.... 
Η  πέτρα που φανερώνει τις δυσκολίες που περνάμε, μαρτυρά το χρόνο και τις αναμνήσεις, την ανάγκη, την ιστορία.
Το νερό που οδηγεί στη λύτρωση, που δείχνει δρόμους και χαράζει πορεία.
Το ένα συμπληρώνει το άλλο.
Το ένα αποζητά τη βοήθεια του άλλου.
Το ένα σφιχταγκαλιάζει το άλλο.

της φύσης τα καμώματα....
Πολλές φορές "κονταροχτυπιούνται" μεταξύ τους. Μα πάντα νικητής βγαίνει το νερό!
Έτσι, το νερό τρέχει και σμιλεύει την πέτρα φτιάχνοντας κάποτε-κάποτε απαράμιλλα έργα τέχνης.
Στο πέρασμά του από την πέτρα, "γεννά" σπήλαια, φαράγγια, καταβόθρες, βάραθρα, γεφύρια, περίτεχνα σχέδια.

δημιουργήματα....
Κάποιες φορές, είναι ο άνθρωπος, που χρησιμοποίησε την πέτρα για να δαμάσει το νερό.
Και το κατόρθωσε.
Έστησε πέτρινα γεφύρια, ακονίζοντας με τη σειρά του την πέτρα, για να διαβεί το ορμητικό ρέμα.
Γεφύρια, που ακουμπάνε πάνω σε πολλά πόδια.
Δύο, τρία, τέσσερα ή και περισσότερα, για να δρασκελίσει το νερό ενώνοντας τους τόπους.
Και τους ανθρώπους. Και τον κόσμο.
Έτσι, ο άνθρωπος εκμεταλλεύτηκε όλες τις δυνατότητες, που η φύση παρέχει απλόχερα.
Απλόχερα και εμείς εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας σ' αυτούς τους δουλευτάδες, που φτιάξανε γεφύρια με αντοχή και ομορφιά. Σμίξανε χωριά και τάφεραν σε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο.

μνήμες....αναφορές....βιώματα.... 
 Στη διαδρομή του χρόνου, μέσα από απάνθρωπες και βέβηλες συμπεριφορές αλλά και φυσικές καταστροφές, έφτασαν στις μέρες μας όπως έφτασαν!
 Τα θαυμαστά αυτά έργα της λαϊκής μας γεφυροποιίας πρέπει να παραδοθούν αλώβητα και με σεβασμό, στη μνήμη και τον θαυμασμό των επόμενων γενιών.

Καλώς ήλθατε στους δρόμους του νερού και της πέτρας
Καλώς ήλθατε στον θαυμαστό κόσμο των πετρογέφυρων
Καλώς ήλθατε στο Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Θοδωρής Χαμάκος / Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου (Α.Γ.Π.)
Αγίου Δημητρίου 29
18547 Νέο Φάληρο                                         
Πειραιάς
Τηλ.        210 4829520                                    
Κιν.        693 7433866                                      
Email: theodoros.hamakos@uww.org
           thodorischamakos@gmail.com          
Youtube: www.youtube.com/agpelop       
Blog:  www.agpelop.blogspot.gr                                   
Facebook: www.facebook.com/thodorischamakos                                  


Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2025

Γέφυρα ΣΙΜΑ ή γέφυρα των Ποταμών. Ρέθυμνο - Κρήτη.

   Πρόκειται για την ψηλότερη και εντυπωσιακότερη  γέφυρα της Κρήτης και μία από της ψηλότερες και εντυπωσιακότερες της Ελλάδας, που πήρε το όνομά της από τον σχεδιαστή της,  που την σχεδίασε στις αρχές του 20ού αιώνα. 

  Ολοκληρώθηκε το 1913 και ενώνει το Ρέθυμνο με το Αμάρι, κοντά στο χωριό Πρασές. Επίσημα λέγεται γέφυρα των Ποταμών.

  Έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο μνημείο εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και  αποτελεί ένα κατασκευαστικό θαύμα για την εποχή που χτίστηκε.


   Από την μελέτη Ανάδειξης και Συντήρησης  Ιστορικών  γεφυριών του Επαρχιακού Οδικού Δικτύου της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου  διαβάζουμε για το ιστορικό κατασκευής της γέφυρας και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της:

  «Η γέφυρα του Σίμα Αμαρίου βρίσκεται 10 χιλιόμετρα νότια της πόλης του Ρεθύμνου και αποτελεί ένα από τα κύρια περάσματα που ενώνουν το Ρέθυμνο με την επαρχία Αμαρίου. Η γέφυρα κατασκευάστηκε το 1910 από την νεοσύστατη Κρητική Πολιτεία και μελετήθηκε από τον Ιταλό μηχανικό Figari, ο οποίος την περίοδο αυτή διατελούσε διευθυντής τεχνικών έργων της Κρητικής Πολιτείας. Ο μηχανικός Figari έφερε την τεχνογνωσία που υπήρχε στην πατρίδα του, συνεπώς η γέφυρα του Σίμα ακολουθεί την τεχνοτροπία εκατοντάδων παρόμοιων τοξωτών λίθινων γεφυρών που κατασκευάστηκαν εκείνη την περίοδο στην Ιταλία και σε όλη την Ευρώπη (aqueduct bridge).

   Η ιστορία της εντυπωσιακής αυτής γέφυρας συναρτάται προφανώς με την περιπέτεια της κατασκευής του Αμαριώτικου δρόμου.

  Στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Κρητικής Πολιτείας βρίσκουμε εγγραφές από το 1903 αλλά το έργο δεν προχωράει και έτσι εντοπίζουμε στον Προϋπολογισμό για την χρήση 1906 να εγγράφεται από μεταφορά η πίστωση 10.000 δραχμών για κατασκευή «της οδού από Περιβολίων Ρεθύμνης μέχρι Βολώνες Αμαρίου.»

  Τον Μάρτιο του 1910 δημοπρατείται η αμαξιτή οδός Ρεθύμνης Αμαρίου με προϋπολογισμό 30.195 δρχ.


 

  Τέλος στο φύλο Α 64 της 13-9-2012 στο Διάταγμα με αριθμό 80 που υπογράφει ο Γεώργιος ο Α’ βρίσκουμε να μεταφέρονται πιστώσεις που δαπανήθηκαν κατά το οικονομικό έτος 1911 στις πιστώσεις του 1912.

  Μεταξύ αυτών και: πίστωση εκ 43.000 δρχ για « Σκυρόστρωσις οδού Ρεθύμνης Αμαρίου και κατασκευή γεφύρας Σίμα.»

  Είναι η πρώτη φορά που συναντάμε να γίνεται αναφορά στην γέφυρα παρ’ ότι δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε την έγκριση του σχετικού προϋπολογισμού.

 

                                                             Από τη δειγματοληψία στα μεσόβαθρα.

 

  Στο τεύχος 93 της 3 Σεπτεμβρίου 1913 εγκρίνει την μεταφορά πιστώσεων που δεν αναλώθηκαν στην χρήση του 1912 στην οικονομική χρήση του 1913 . Μεταξύ αυτών και πίστωση 23.048 για την «Σκυρόστωση της οδού Ρεθύμνης Αμαρίου και κατασκευή γέφυρας εις Σίμα». Πράγμα που σημαίνει ότι υπήρξε απορρόφηση μέρους του σχετικού προϋπολογισμού άρα εκτελέσθηκαν εργασίες κατά την διάρκεια του 1912. Δεν γνωρίζουμε φυσικά ποιες εργασίες.

  Στο τεύχος 4 της 4ης Ιανουαρίου 1914 όπου μεταφέρει τις πιστώσεις που δεν δαπανήθηκαν το έτος 1913 δεν αναφέρεται το παραπάνω έργο άρα πρέπει η σχετική εργολαβία να αποπερατώθηκε εντός του 1913.

  Βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχουν περισσότερες μελέτες και έργα για την κατασκευή του Αμαριώτικου δρόμου. Αυτή που αναφέρει την γέφυρα στο Σίμα φαίνεται να ολοκληρώνεται το 1913.


 Μακέτα του γεφυριού.

  Για το σχέδιο της γέφυρας πρέπει να πούμε ότι φαίνεται ότι την σχεδίασε ο κατά τα έτη 1908-1911 Διευθυντής της Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων Λουίτζι Φιγγάρι.

  Η γέφυρα του Σίμα είναι τοξωτή με τρία ανοίγματα, δυο ακροβάθρα θεμελιωμένα σε βραχώδες έδαφος, και δύο μεσοβάθρα θεμελιωμένα μέσα στην βραχώδη επίσης κοίτη του χειμάρρου. Τα τοξωτά ανοίγματα φτάνουν τα 9.80 μ. μήκος και 4.20 μ. ύψος τόξου. Τα μεσοβάθρα έχουν ύψος, από την στάθμη εδάφους μέχρι την βάση των τοξοτών θόλων, το οποίο φτάνει τα 21.28 μ, προσδίδοντας στην γέφυρα το συνολικό (εντυπωσιακό) ύψος των 29.08 μ.

  Τα ακρoβάθρα δεν ακολουθούν κανονική γεωμετρική διάταξη, καθότι κατασκευάστηκαν επί του υπάρχοντος εδάφους, χωρίς να προηγηθεί ειδική διαμόρφωση – επιπέδωση αυτού. Ο φέρων οργανισμός αποτελείται από φέρουσα τοιχοποιία. Τα τρία ανοίγματα της γέφυρας καλύπτονται από τοξωτούς θόλους, κατασκευασμένους από λαξευτή λιθοδομή, μεγάλου μεγέθους λιθοσωμάτων, και λεπτή στρώση κονιάματος. Τα βάθρα τόσο ακραία όσο και μεσαία αποτελούνται από αργολιθοδομή με λαξευτά μέλη στις γωνίες της. Ανά 5 μ. κατασκευάστηκαν οριζόντιες στρώσεις από λαξευτή λιθοδομή, ύψους ίσο με ένα λιθόσωμα, οι οποίες λειτουργούν σαν οριζόντια διαζώματα για τα βάθρα. Όσον αφορά την περιοχή άνω των θόλων, η εξωτερική (ορατή) στρώση αποτελείται από αργολιθοδομή όμοια με αυτή των βάθρων, ενώ δεν υπάρχουν πληροφορίες για το εσωτερικό γέμισμα (σε αντίστοιχες γέφυρες αποτελείται από εδαφικό υλικό).


                                                                    Δειγματοληψία από το μεσόβαθρο.

 

  Το οδόστρωμα αποτελείται από ασφαλτικό υλικό. Τέλος σε ένα από τα ακροβάθρα βρέθηκε τοποθετημένος ένας μεταλλικός ελκυστήρας, πιθανόν για θεμελίωση-αγκύρωση των βάθρων στο έδαφος η σαν σύνδεσμος μεταξύ των λαξευτών μελών.

  Παρόλη την ηλικία της γέφυρας και την αδιάκοπη χρήση του από οχήματα, αυτή δεν παρουσιάζει σοβαρά δομικά προβλήματα. Απουσιάζουν ρηγματώσεις της τοιχοποιίας που θα μπορούσαν να σχετιστούν με κάποια παθολογία του φορέα. Απουσία βλαβών στις βάσεις των βάθρων αποτρέπουν το σενάριο προβλημάτων σχετιζόμενων με την θεμελίωση αυτών. Στους θόλους συναντάται ελαφριά διάβρωση των λιθοσωμάτων (μαύρισμα, απομείωση διατομής), σχετιζόμενη με την συγκέντρωση υγρασία στην περιοχή αυτή. Μια σοβαρή παρατήρηση είναι η αυξανόμενη ανάπτυξη βλάστησης μέσα στο σώμα της φέρουσας τοιχοποιίας. Παρόλο που η βλάστηση αυτή δεν έχει επιφέρει εμφανείς βλάβες, αναμένεται να επιδεινώσει την κατάσταση του φέροντος οργανισμού με ρηγμάτωση της τοιχοποιίας και εισχώρηση υγρασίας στο εσωτερικό αυτής. Τέλος η παρουσία διαβρωμένου μεταλλικού ελκυστήρα αναμένεται να επιφέρει σοβαρή ρηγμάτωση της τοιχοποιίας σε περίπτωση μη αντικατάστασης αυτών».

Παραθέτουμε εδώ την περιγραφή της γέφυρας όπως ακριβώς αναφέρεται από την  Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου.

"Η γέφυρα των Ποταμών ή του Σίμα η Καμάρα, όπως είναι γνωστή, ζευγνύει το Πρασσιανό φαράγγι, στο Ν.Δ. άκρο του, και βρίσκεται πάνω στον δρόμο που συνδέει το Ρέθυμνο με το Αμάρι.

 Η γέφυρα αποτελεί μοναδικό παράδειγμα στον Νομό, για την μεγαλοπρέπεια, την κομψότητα και το μέγεθος της. Η γέφυρα είναι πέτρινη, τρίτοξη και το κατάστρωμα της έχει ασφαλτοστρωθεί. Τα δύο ακραία βάθρα της γέφυρας είναι θεμελιωμένα στις βραχώδεις παρειές του φαραγγιού, ενώ τα δύο μεσαία βάθρα που θεμελιώνονται στο βάθος του φαραγγιού είναι εντυπωσιακά με το ύψος και την λεπτότητα της κατασκευής τους. Τα βάθρα είναι ορθογωνικά σε κάτοψη ενώ η διατομή τους ελαττώνεται καθ’ ύψος. Είναι κατασκευασμένα με αργολιθοδομή και λαξευτούς γωνιόλιθους, ενώ καθ’ ύψος έχουν διαταχθεί οριζόντια σενάζ από λαξευτούς λίθους. Τα τόξα, κατασκευασμένα με ορθογωνικούς, λαξευτούς λίθους, είναι επίσης εντυπωσιακά για την λεπτότητα τους.

Το 1905 ξεκινά η κατασκευή του δρόμου Αμαρίου και αρχικά εγκρίνεται προϋπολογισμός 10,000 δρχ. για την κατασκευή τμήματος του δρόμου από τα Περιβόλια Ρεθύμνου βάσει μελέτης του Εργοδηγού Δ.Ε. Ιωάν. Στυλιανίδη. Η γέφυρα είναι έργο των αρχών της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα.

Από διάφορα δημοσιεύματα σε εφημερίδες της εποχής συμπεραίνεται ότι η κατασκευή της γέφυρας άρχισε γύρω στο 1910 ή 1911, το 1912 χρηματοδοτήθηκε με 43,000 δρχ. και το 1913 με 55,000 δρχ. ενώ το 1914 δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Κρητική Επιθεώρηση, ωστόσο, βλέπουμε ότι το έργο κοντεύει να τελειώσει τον Οκτώβριο του 1914, ενώ έχει κριθεί έκπτωτος ο εργολάβος.

Όσον αφορά την μελέτη του έργου υποθέτουμε ότι εκπονήθηκε από τον Ιταλό μηχανικό και τότε Γεν. Επιθεωρητή των Δημοσίων Έργων της Κρήτης Λ. Φιγγάρη. Το συμπέρασμα προκύπτει και πάλι από δημοσίευμα της Κρητικής Επιθεώρησης: «...αφού και δια το Κακοσκάλι του Σίμα (δια το τελείως αδύνατον να υποταχθή εις τον τροχόν κατά τους τότε μηχανικούς μας) η μελέτη του Φιγγάρη απεδείχθη υπέροχος".

 

Σημειώσεις-βιβλιογραφία. 

Τα στοιχεία στάλθηκαν από την Antonia Papadaki όπως επίσης και η συμβολή της στην ανάρτηση αυτή ήταν καθοριστική. Την ευχαριστώ.

Δείτε το παρακάτω βίντεο για το σπουδαίο αυτό γεφύρι: 

 



Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2025

Scordia bridge. Catania-Sicily. "U tri ponti i puddicinu". Ιταλία.

 Βρίσκεται στην πόλη Scordia στην επαρχία της Κατάνια-Σικελίας. Τα τρένα περνούν από πάνω. Λέγεται ότι είναι κτίσμα πάνω από 100 έτη και κατά την άποψη κάποιων γεροντότερων είναι έργο που χρονολογείται από το 1882 ειδικά για το σιδηρόδρομο.

 Κατά μαρτυρίες των ντόπιων το γεφύρι στην τοπική διάλεκτο ονομάζεται «U tri ponti i puddicinu».

 Κατασκευασμένο με τετραγωνισμένους ογκόλιθους  για τα θεμέλια και τα σκαλίσματα ενώ ολόκληρη η μάζα του τοίχου είναι από τοπική πέτρα.

 Έχει τρία τόξα,  με τον κεντρικό πιο φαρδύ από τα άλλα δύο πλευρικά και είναι κατάλληλο για τρένα. 


 


Σημειώσεις-βιβλιογραφία

Οι φωτογραφίες και οι πληροφορίες στάλθηκαν από τον φίλο Salvatore Pernagallo. 

Τον ευχαριστώ.

Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2025

Στρεφέϊκο γεφύρι.

Βρίσκεται κοντά στο ομώνυμο χωριό (Δ.Δ. Στρέφι του δήμου Μεσσήνης) γι' αυτό λέγεται και γεφύρι στο Στρέφι, λίγο πριν μπούμε στο χωριό από Αριστομένειο, δεξιά, επί του παμπάλαιου  ποταμού Βελίκα και στη θέση “Κουφολογγιά”. 
Το γεφύρι από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 
Η περιοχή που είναι χτισμένο, το λεκανοπέδιο δηλαδή, ονομάζεται Ντεμπρίζ (Debruge , η γέφυρα στα Γαλλικά) και έτσι είναι και η δεύτερη ονομασία του, ενώ στην έξοδό του υπάρχει και ο ομώνυμος μύλος. Εξυπηρετούσε την επικοινωνία μεταξύ των κάστρων της περιοχής της Μεσσήνης.
Είναι μονότοξο, οξυκόρυφο (ελάχιστη αμβλεία γωνία), με μια σειρά θολίτες, τραυματισμένα και λεηλατηθέντα  στηθαία, καλντεριμωτή και καμπυλωτή επιφάνεια διάβασης, χαλασμένη όμως από τη διέλευση παλιότερα των αυτοκινήτων αλλά και τώρα ακόμη, κατά την χειμερινή περίοδο. Η τεχνοτροπία του είναι γοτθική με ντόπιο ασβεστόλιθο. 
Ο ντόπιος, από το Νερόμυλο Παναγιώτης Σγούρος, μας λέει ότι "οι ντόπιοι έχουν διαπράξει ένα ατόπημα. Έχουν καταστρέψει τα χείλια (τα στηθαία) του γεφυριού για να περνούν τα τρακτέρ". (1)
Η ανηφορική και καμπυλωτή επιφάνεια διάβασης. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
 

Το αριστερό από κατάντη βάθρο πατάει σε μικρό βράχο και το δεξί σε μαλακό έδαφος. Έτσι, κατά τα μεγάλα κατεβάσματα του ποταμού τα νερά χτυπάνε στο βράχο, εκτονώνονται και εξοστρακιζόμενα κατευθύνονται προς το άλλο βάθρο, το παρακάμπτουν και ηρεμώντας διασπείρονται στα χωράφια χωρίς να προξενούν πρόβλημα στο γεφύρι. Έτσι σώθηκε το γεφύρι το 1947 από ένα δυνατό κατέβασμα του Βελίκα. Με αυτόν τον τρόπο τα φερτά υλικά ρίζες, δέντρα, κορμοί, βράχοι κλπ, παρέκαμψαν τα βάθρα και το τόξο και σώθηκε το γεφύρι. Θα πρέπει αυτός ο τρόπος της κατασκευής του γεφυριού να πιστωθεί στην εξυπνάδα και το μεράκι των πρωτομαστόρων του.
Το καλντερίμι στην επιφάνεια διάβασης.
 
Λέγεται ότι είναι Φράγκικης κατασκευής, του 16ου αιώνα, χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή χρονολογία κατασκευής του και απέχει περίπου έξι χιλιόμετρα από την Πελεκανάδα. Εξυπηρετούσε για πολύ καιρό της περιοχές Ανδρούσας και Πύλου, συνέδεε τα χωριά Στρέφι και Δάρα και γενικότερα τη Μεσσήνη και την Ιθώμη με την Τριφυλία. Ένωνε επίσης τα κάστρα της περιοχής, το κάστρο Ντεμπρίζ (ένα χιλιόμετρο από το γεφύρι), το κάστρο της Πελεκανάδας, το κάστρο του Κεφαλόβρυσου και το κάστρο της Άνω Βούταινας. Όλα ήταν σε απόσταση 15 χιλιομέτρων. Είναι από τις παλαιότερες γέφυρες της Μεσσηνίας.
 
Από κατάντη.Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
Σκίτσο του γεφυριού: Παναγιωτόπουλος Νίκος. (Τον ευχαριστώ)

Κατά μαρτυρία του Παναγιώτη Φλαούνα, από το χωριό Πλατανόβρυση Μεσσήνης (8 χιλιόμετρα από το Στρέφι), "οι πηγές (του ποταμού Βελίκα που γεφυρώνει το γεφύρι) βρίσκονται δίπλα στο χτήμα μας όπου ο πατέρας μου είχε τη δέση για το μύλο του Μαργέλη που λειτουργούσε τη δεκαετία του '60 μέχρι και το 1975. Ο Μαργελέϊκος μύλος είναι αυτός που απέκτησε η οικογένειά μου από την οικογένεια Μαργέλη. Μάλιστα τον αγόρασε ο παππούς μου από την πλευρά της μάνας μου, που ήταν επίσης μυλωνάς στο χωριό Ραφτόπουλο προς τα μέρη της Κυπαρισσίας και τον έδωσε προίκα στη μάνα μου. Τον λειτούργησε ο πατέρας μου από το 1955 μέχρι το 1970. Τελευταίος ιδιοκτήτης ήταν μια γιατρός Μαργέλη! Εξ ου και ο μύλος της Μαργέλενας ή Μαργελέϊκος μύλος! Εκεί στο μύλο γεννήθηκαν τα δύο αδέλφια μου. Σήμερα έχει πέσει. Πρέπει να είναι πολύ παλιός γιατί είχε και πανδοχείο για όσους έρχονταν από μακριά". (2)
Το κατέβασμα του νερού. Φώτο: Γιάννης Λάσκαρης.
 
 Ο Γιάννης. Λύρας (Εκπαιδευτικός-βιολόγος και συγγραφέας, από τη Βαλύρα της Ιθώμης) αφηγείται: “...λέγεται και γεφύρι του Τζέφρη, του 16ου αιώνα. Το γεφύρι είναι γοτθικού ρυθμού. Εάν δούμε εδώ απέναντι τα βράχια, που είναι αρχαίες πέτρες, καταλαβαίνουμε τη σημασία αυτού του γεφυριού, που ήτανε ένας κόμβος επικοινωνίας των χωριών που συνδέει τη Μεσσηνία, την επάνω Μεσσηνία με τα χωριά της Τριφυλίας και από εκεί πηγαίνουμε προς την Πύλο ή την Κυπαρισσία.” (3)
Οι διαστάσεις του είναι:

   Άνοιγμα καμάρας: 10,50 μ.

     Ύψος: 5,60 μ.

    Πλάτος: 2 μ.

        Μήκος: 32 μ.

      Ύψος στηθαίου: 0,42 μ.

Ο Γιάννης Λύρας στο γεφύρι: Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 Για την ονομασία του χωριού Πελεκανάδα υπάρχουν τρεις απόψεις. Κατά την πρώτη, επί τουρκοκρατίας κάποιος Πελεκάν-αγάς περνώντας από την περιοχή έδωσε το όνομά του στο χωριό. Κατά την δεύτερη πήρε το όνομά του από τους πελεκάνους,  που έβρισκαν καταφύγιο στην περιοχή. Κατά την τρίτη εκδοχή, που είναι και η επικρατέστερη, το όνομα προέρχεται από τους πολλούς μαστόρους της πέτρας, τους πελεκάνους, που ζούσαν στο χωριό.
Πάνω στο γεφύρι. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
 

Σημειώσεις-βιβλιογραφία 
1. Μαρτυρία στον γράφοντα την 07/05/2018.
2. Κατάθεση στον γράφοντα την 10/05/2020.
3. Επιτόπια μαρτυρία στον γράφοντα την20/08/2012.
 
Δείτε το παρακάτω βίντεο για το γεφύρι: