Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019

Γεφύρι στο Κοτόμυαλο. Λαγκάδια.



Το συναντάμε στην είσοδο των Λαγκαδίων από Βυτίνα, επί του ρέματος “Πλατανίτσα” που λίγο πιο κάτω ενώνεται με τον Τουθόα, μετά το παραδοσιακό εργαστήρι του Κύρ-Θανάση, λίγα μέτρα πιο κάτω από το μνημείο του λαγκαδινού χτίστη και αποτελεί κομμάτι του εθνικού δρόμου Τρίπολης-Πύργου.
Το Κοτόμυαλο, όπως...ήταν κάποτε. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
 Κατά μαρτυρίες είναι χτισμένο στις αρχές του 20ού αιώνα από Λαγκαδινούς μαστόρους.
Ήταν ένα όμορφο μονότοξο, ημικυκλικό γεφύρι, μια σειρά θολίτες που πάνω τους έχει προστεθεί άλλη μια τσιμεντένια σειρά, με τσιμεντένια στηθαία που είναι πολύ μεταγενέστερη προσθήκη και τα οποία λόγω της στενότητας της επίπεδης επιφάνειας διάβασης του γεφυριού είχαν υποστεί ζημιές.
Ζημιές επίσης υπήρχαν στο θόλο και κυρίως στο κεντρικό κλειδί.
Λίγο πιο κάτω από το γεφύρι, επί του ρέματος “Πλατανίτσα” υπήρχε ο μύλος του Νίκου Τσιαούση.
Από ανάντη και ...παλιά. (Φώτο: ΑΓΠ)

Οι διαστάσεις του ήταν:
Άνοιγμα καμάρας: 8 μ.
Ύψος: 6 μ.
Πλάτος: 3,5 μ.μ.
Μήκος: 29 μ.
Κατά την περίοδο της κατοχής, το 1943, οι αντάρτες προσπαθώντας να δυσκολέψουν τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής επιχείρησαν να το γκρεμίσουν  αλλά δεν τα κατάφεραν γιατί, όπως μας είπαν ντόπιοι, "ήταν πολύ καλά δουλεμένο". Το μόνο που κατάφεραν ήταν κάποιες μικροζημιές στο κλειδί, εμφανείς τώρα πια στις παλιές φωτογραφίες και μόνο.
 
Μνημείο λαγκαδινού χτίστη. (Φώτο: ΑΓΠ)
Πάνω όμως από 100 χρόνια, που να ήξεραν οι κατασκευαστές του την μοίρα που το περίμενε. Διότι ούτε αυτό το σπουδαίο γεφύρι απέφυγε την ¨ταλαιπωρία της προόδου¨ από τους νεοέλληνες, ακολουθώντας τη μοίρα πολλών άλλων.
Και αυτό γιατί, παρά τις όποιες αντιδράσεις, οι ¨υπεύθυνοι¨ , που δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται την οικολογική, ιστορική και πολιτιστική καταστροφή που προκάλεσαν στην περιοχή, το 2018 αποφάσισαν να το επεκτείνουν, ντύνοντάς το με τσιμέντο και σίδερα και επενδύοντάς το με πέτρα.
Το σημερινό...πετρογέφυρο. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
 Όλες οι παραπάνω ενέργειες είχαν σαν αποτέλεσμα την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής και συνακόλουθα την απαξίωση και στην ουσία τον αφανισμό της επιβλητικής αυτής κατασκευής, που σεβάστηκε ο χρόνος και ο τόπος, με την τωρινή του μορφή και φυσιογνωμία καμία σχέση να έχει με την αρχική.
 Έχει υποστεί και αυτό τις συνέπειες του...πολιτισμού, όπως τις αντιλαμβάνεται ο νεοέλληνας, με την πλήρη τσιμεντοποίησή του και σαν αποτέλεσμα να χαθεί η αρχική του φυσιογνωμία.
Φαίνεται ότι ο πολιτισμός για κάποιους δεν έχει την παραμικρή αξία, είναι a la cart, ερμηνεύεται κατά το δοκούν και είναι στην υπηρεσία της ανάπτυξης των όποιων άλλων συμφερόντων, πλην εκείνων που πραγματικά σχετίζονται μ' αυτόν.
Δείτε στο παρακάτω video το Κοτόμυαλο, όπως ήταν:
  




Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2019

Τρία γεφύρια στο Kratovo. Skopje.

Το Kratovo απέχει εβδομήντα χιλιόμετρα από τα Σκόπια, είναι χτισμένο  σε υψόμετρο 600 μέτρων, στις δυτικές πλαγιές του βουνού Osogovo και είναι γνωστό για τους πύργους του και τα πέτρινα γεφύρια του.
Ο Πύργος. (Φώτο: ΑΓΠ)
Παλιά υπήρχαν δώδεκα πύργοι, που χτίστηκαν κατά το τέλος του μεσαίωνα και χρησιμοποιήθηκαν όχι μόνο για προστασία αλλά και για αποθήκευση προϊόντων. 

Τώρα έχουν απομείνει έξι απ’ αυτούς. Ο πιο σπουδαίος και γνωστός βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, που χτίστηκε το 1689 και έχει επισκευαστεί  το 1970 με την οικονομική βοήθεια της Γερμανίας.
Τα τρία πέτρινα γεφύρια τα συναντάμε μέσα στο χωριό και σε απόσταση 200 μέτρων μεταξύ τους.
Γεφυρώνουν το ποτάμι Kratoska repa (ποτάμι του Κράτοβο), που διασχίζει το  χωριό, ενώ πιο πάνω υπάρχει φράγμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Ξεκινώντας από κατάντη, συναντάμε το πρώτο γεφύρι που αποτελείται από δύο  άνισα οξυκόρυφα τόξα και ένα ανακουφιστικό παράθυρο οξυκόρυφο και αυτό, μια σειρά θολίτες, στηθαία και επίπεδη και καλτεριμωτή επιφάνεια διάβασης.

Το πρώτο γεφύρι. (Φώτο Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
Το δεύτερο, μεσαίο γεφύρι αποτελείται από ένα ημικυκλικό τόξο, με μια σειρά θολίτες, στηθαία και καλντεριμωτή και επίπεδη επιφάνεια διάβασης.

Το μεσαίο γεφύρι. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
 Το τρίτο γεφύρι έχει μια οξυκόρυφη καμάρα και δύο οξυκόρυφα επίσης ανακουφιστικά παράθυρα εκατέρωθεν αυτής, μια σειρά θολίτες, στηθαία και επίπεδη και καλντεριμωτή επιφάνεια διάβασης.

Το τρίτο γεφύρι. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
 Και τα τρία είναι σε χρήση για πεζούς και μικρά οχήματα.

Δείτε το παρακάτω video με τα γεφύρια στο Kratovo:

Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2019

Dilderesi coprusu στη Νικομήδεια της Βιθυνίας.



Το συναντάμε σε μια βιομηχανική περιοχή της Βιθυνίας και οι ντόπιοι το αποκαλούν   Tas kopru (Πετρογέφυρο) ή Mimar Sinan koprusu.
Το γεφύρι από ανάντη. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
 Αποτελείται από μία μεγάλη και τρεις μικρότερες καμάρες και δύο ανακουφιστικά ανοίγματα, εκατέρωθεν του μεγάλου τόξου.
Τα ημικυκλικά τόξα του και τα ανακουφιστικά παράθυρα έχουν μια σειρά θολίτες, η επιφάνεια διάβασης είναι καμπυλωτή, ανηφορική και στρωμένη με πέτρινες πλάκες, ενώ έχει στηθαία και προβόλους από ανάντη με οξεία κατάληξη .
Βρίσκεται στην περιοχή Dilovasi, κοντά στην πόλη Izmit (η αρχαία Νικομήδεια) και έχει πρόσφατα επισκευαστεί από τον τοπικό δήμο.
Η επιφάνεια διάβασης. (Φώτο: ΑΓΠ)

Γεφυρώνει το μικρό ποτάμι Dilderesi, που χύνεται στη θάλασσα του Μαρμαρά και η διέλευση έχει απαγορευτεί για τα αυτοκίνητα.
Χτίστηκε κατά την Οθωμανική περίοδο, επί Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς και ως κατασκευαστής της φέρεται ο σπουδαίος Mimar Sinan, που χάρις στη μακροβιότητα και το εξαιρετικό ταλέντο του υπήρξε προϊστάμενος αρχιτέκτων των σουλτάνων Σελίμ Α΄, Σουλεϊμάν Α΄, Σελίμ Β΄ και Μουράτ Γ΄
Το μήκος του είναι 45 μέτρα και η παλιά ονομασία της περιοχής ήταν Libyssa.

Δείτε το παρακάτω video για το γεφύρι στην Νικομήδεια: 

.