Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Τρίτη 26 Μαρτίου 2024

Puente del Burgo – Γέφυρα Burgo. Pontavedra – Galicia. Spain. Γαλικία-Ισπανία.

 Βρίσκεται στην Βορειοδυτική Ισπανία, στην περιοχή της Γαλικίας Galicia), στο κέντρο της πόλης Pontevedra που γεφυρώνει τον ποταμό Lerez.

Όλη η ιστορία της Pontevedra είναι συνδεδεμένη μ’ αυτή την γέφυρα, Ponte Veteri.

          Η γέφυρα από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

   Μία επιγραφή του Αδριανού που βρέθηκε κατάντη της γέφυρας μας δείχνει ότι χρονολογείται από το 134 μ.χ. Ανακαλύφθηκε τον 12 αιώνα, όταν η γέφυρα ήταν σχεδόν ερειπωμένη και απετέλεσε την αιτία ονοματολογίας της πόλης (Ponte Vedre - Πράσινη γέφυρα).

  Κατά το πέρασμα των αιώνων που μεσολάβησαν από την ανακάλυψή της έγιναν πολλές συντηρήσεις, επισκευές και ανακαινίσεις.

  Στην αρχική της μορφή είχε 15 τόξα από τα οποία είναι ορατά τα 9 σήμερα ενώ τα υπόλοιπα είναι θαμμένα και ανακαλύφθηκαν κατά την ανασκαφή του 2006.

Μια παλιά φωτογραφία. Βρίσκεται στο Δημαρχείο της πόλης.
  Η πρώτη μεγάλη επέμβαση για αποκατάσταση έγινε τον 16ο και 17ο αιώνα όταν είχε υποστεί αρκετές ζημιές από μια μεγάλη πλημμύρα του ποταμού.

  Κατά την περίοδο αυτή υπήρχαν ένα μικρό κάστρο στο βόρειο και ένας μικρός πύργος στο νότιο άκρο της γέφυρας. Και το κάστρο και ο πύργος καταστράφηκαν  κατά την Αγγλική εισβολή του 1779.

Ο πύργος και το κάστρο στα δύο άκρα. Η φώτο βρίσκεται στο Δημαρχείο της πόλης.
  Το 1954 έγινε μια μεγάλη επέμβαση για την ενίσχυση των τόξων και σχετικά πρόσφατα μετατράπηκε σε πεζογέφυρα με απαγόρευση χρήσης από κάθε είδους οχήματα.

  Πρόκειται για ένα σπουδαίο και ιστορικό γεφύρι, σήμα κατατεθέν της πόλης της Pontevedra, με μια σειρά θολίτες, προβόλους, τόξα καταβιβασμένα  και επίπεδη επιφάνεια διάβασης στρωμένη με μεγάλες πλάκες από την περιοχή.



 

Στην γέφυρα από ανάντη. Φώτο: Α.Γ.Π.

 Βέβαια έχουν προστεθεί μεταλλικά στηθαία, μοντέρνος φωτισμός, διάφορα σχέδια πάνω από τα βάθρα με αποτέλεσμα την κάπως εκμονταρισμένη φυσιογνωμία της, χωρίς όμως να χάνεται ολοκληρωτικά η αρχική της μορφή και κυρίως η ιστορικότητά της.

Ο ντόπιος Pablo Pintos, πρώην αθλητής και νυν τεχνικός του αθλήματος της πάλης, μας λέει για το γεφύρι αυτό: «Αυτή είναι η φημισμένη γέφυρα Puente del Burgo, κατασκευασμένη το 132 και ανακαινισμένη τον 16ο αιώνα. Είναι μια από τις χαρακτηριστικές γέφυρες της Pontevedra. Αυτά είναι όλα».

 


Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

Γεφύρι στο Χάνι Κουτρουμπή. Βυτίνα.

 Το συναντάμε επί του δημόσιου δρόμου Τρίπολης-Πύργου, ερχόμενοι από τον Πύργο και λίγο πριν από την πρώτη είσοδο για τη Βυτίνα, μέρος του οποίου αποτελεί.

Το γεφύρι και η επέκτασή του. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
 Όταν χαράχτηκε και φτιάχτηκε ο καινούργιος δρόμος Τρίπολης-Πύργου, το παλιό γεφύρι διατηρήθηκε και δίπλα του ακριβώς προστέθηκε άλλο τόσο σε μέγεθος τσιμεντένιο γεφύρι για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες κυκλοφορίας της περιοχής.

Γεφυρώνει το ρέμα που έρχεται από το Μεθύδριο και χύνεται στον Μυλάοντα ενώ η θέση που είναι χτισμένο λέγεται «Χάνι του Κουτρουμπή», λόγω της ύπαρξης εκεί παλιά του ομώνυμου χανιού.


 Από ανάντη. Φώτο: Α.Γ.Π.

 

Είναι ένα όμορφο γεφύρι, καταβιβασμένο με υπερμεγέθης θολίτες, κάθετα τα πλαϊνά του, χτισμένο στο σύνολό του με τέλεια πελεκημένη στο χέρι πέτρα, καλυμμένο όμως από την άσφαλτο και μη ορατό από τον πολύ κόσμο.

 

Δείτε το παρακάτω video για το γεφύρι: 


 

Παρασκευή 1 Μαρτίου 2024

Γέφυρα Σταυρού. Σιδηρόκαστρο Σερρών.

 Πρόκειται για ένα πανέμορφο και εντυπωσιακό γεφύρι στο Σιδηρόκαστρο ((Demir Hisar) δίπλα στον Πύργο του Ανδρόνικου Γ’ (1328-1341), στο Κρουσοβίτικο ποτάμι που περνάει μέσα από την κωμόπολη και χύνεται λίγο πιο κάτω στον Στρυμόνα.

 

Το γεφύρι και ο Πύργος του Ανδρόνικου Γ'.  Πηγή: Ηλίας Καραγιάννης, Γύθειο.
Ο ποταμός Κρουσοβίτης ή Αχλαδίτης, που διασχίζει την κωμόπολη, έχει τις πηγές του στο Αχλαδοχώρι ή Κρούσοβο όπως ήταν το όνομά του επί τουρκοκρατίας και σαν Μικρός Κρουσοβίτης διασχίζει το χωριό και χύνεται στον Κρουσοβίτη. Στο Αχλαδοχώρι υπήρχαν παλιά 10 πέτρινα γεφύρια επί του Μικρού Κρουσοβίτη που ένωναν τις δύο συνοικίες του. Κ’αποια από τα πετρογέφυρα αυτά ανατινάχτηκαν κατά τη διάρκεια του καταστροφικού εμφύλιου πολέμου.

Φώτο από Kastra.eu  


 

Φώτο από sidirokastro.com

 

Είχε τρία ημικυκλικά τόξα, με το κύριο και μεγαλύτερο στο κέντρο και τα άλλα δύο εκατέρωθεν αυτού, δύο ανακουφιστικά παράθυρα επίσης εκατέρωθεν του κεντρικού τόξου με μεγαλύτερο αυτό αριστερά από κατάντη, ημικυκλικά με κάθετα τα πλαϊνά τους και άλλο ένα μικρότερο ψηλά και αριστερά από κατάντη, μια σειρά θολίτες στα τόξα και τα ανακουφιστικά παράθυρα, στηθαία και ανηφορική και καλντεριμωτή επιφάνεια διάβασης. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς χτίστηκε, το πιθανότερο επί τουρκοκρατίας, ούτε τον πρωτομάστορα.

Πηγή:  Ηλίας Καραγιάννης, Γύθειο.


 

Το γεφύρι και ο Πύργος του Ανδρόνικου Γ'. Πηγή: Ηλίας Καραγιάννης, Γύθειο


Λέγεται γέφυρα Σταυρού γιατί τα Θεοφάνεια ριχνόταν και ρίχνεται από εκεί ο Σταυρός.

Δυστυχώς γκρεμίστηκε για δεύτερη φορά από ανθρώπινα χέρια και όχι από φυσικά φαινόμενα.


Πύργος Ανδρόνικου Γ'. Πηγή: Kastra.eu  

 

Γκρεμίστηκε στο τέλος της δεκαετίας του ’70 (1977-1978), επί δημαρχίας Ιντζέ. Κατ’ άλλους γκρεμίστηκε από φυσικά φαινόμενα μη αντέχοντας στη φθορά του χρόνου.

 

 

Φώτο του 1900. Vedat Kantin.

 

Φαίνεται ότι είχε επισκευαστεί μετά την πρώτη καταστροφή της το Δεκέβρη του 1915 κατά την περίοδο του Εθνικού διχασμού από τον Γάλλο Σαράϊγ, κατά την κατάλειψη της Θεσσαλονίκης από τα Γαλλοαγγλικά στρατεύματα.



 

Ρίξιμο σταυρού 1966-1970. Φώτο Χριστόφορος Μελλίδης.

 

 Κατά την μαρτυρία αυτή «Η Γαλλική κυβέρνηση δεν κρατούσε ούτε καν τα προσχήματα. Είχε δώσει διαταγές στον πρεσβευτή στην Αθήνα Γκυγιεμέν, να φέρνεται στο Σκουλούδη σαν το αφεντικό στο δούλο του. Την ίδια συμπεριφορά έδειχνε και ο Σαράϊγ στη Θεσσαλονίκη. Ανατίναξε μάλιστα τη γέφυρα του Ντεμίρ Χισάρ χωρίς να ρωτήσει κανένα». (1)

Το ρίξιμο του σταυρού από τη νέα γέφυρα. Πηγή: GRTimes.gr
 

 

Η γέφυρα και ο Πύργος του Ανδρόνικου Γ'

το 1935. 

Από το φωτογραφικά αρχείο Χριστόφορου Μελλίδη.

 

        Η γέφυρα επί του Κρουσοβίτικου ποταμιού το 1942. Φώτο: Αρχείο Χριστόφορου Μελλίδη.

Σχέδιο Χριστόφορου Μελλίδη

                           Το γεφύρι του Σταυρού το 1913. Φώτο: Αρχείο Χριστόφορου Μελλίδη.


 

Το γεφύρι του Σταυρού το 1965 με τις τσιμεντένιες και σιδερένιες προσθήκες.

Φώτο: Αρχείο Χριστόφορου Μελλίδη. 

 

 

Σημειώσεις-βιβλιογραφία

1    1. Γ. Κορδάτου, Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, Νεώτερη Ε΄, Εκδόσεις 20ος αιώνας, σελ. 446.

2  2. Ευχαριστώ το φίλο από τις Σέρρες Χριστόφορο Μελλίδη για την ευγενική προσφορά των φωτογραφιών από το προσωπικό του αρχείο.                                              Δείτε το παρακάτω video για το σπουδαίο αυτό γεφύρι: 




2