Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Τετάρτη 16 Αυγούστου 2017

Most na Zepi. Bosnia – Γέφυρα Ζέπα στη Βοσνία

Η ιστορία μιας γέφυρας που μεταφέρθηκε από την αρχική της θέση.
Χτίστηκε το τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα για να γεφυρώσει τον ποταμό Zepa, επί ηγεμονίας του Mehmet Pasa Sokolovic και κατασκευαστής της είναι ο Mustafa Caus, μαθητής του σπουδαίου Mimar Sinan.
 Γέφυρα Ζέπα. Most na Zepi. (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)γ
  Πρόκειται για οξυκόρυφο γεφύρι, μονότοξο, με μια σειρά θολίτες, στηθαία και τα ακρόβαθρά του να πατάνε σε πετρώδες έδαφος, στα πλαϊνά ενός βαράθρου, κοντά στο χωριό Ζέπα.
Το βάραθρο. (Φωτο: ΑΓΠ)
   Είναι μια τυπική Οθωμανική κατασκευή, που βρίσκεται στη λεγόμενη Σερβική Δημοκρατία (άλλο ένα παράδοξο του εμφυλίου πολέμου στη Βοσνία).
   Η αρχική του θέση ήταν λίγο πιο κάτω αλλά το 1966 μέχρι το 1968, επί Τίτο, γκρεμίστηκε και ανακατασκευάστηκε με τα ίδια υλικά  στην τωρινή του θέση, ακριβώς στην παλιά του μορφή, λόγω της κατασκευής υδροηλεκτρικού σταθμού στην παλιά θέση. Έγινε δηλαδή κάτι αντίστοιχο με την γέφυρα Arslanagica στο Trebinje της Ερζεγοβίνης.
   Απέχει 500 μέτρα από το χωριό Ζέπα και αποτελεί εθνικό μνημείο της Βοσνίας.






 Δείτε το παρακάτω video για το γεφύρι: 

Παρασκευή 4 Αυγούστου 2017

Κακοταραίϊκο γεφύρι

Κουμπάροι φάγαν' το Γιαννιά,  
Κουμπάροι και τον Ζαχαριά
    Λέγεται και γεφύρι “του Γιαννιά” και βρίσκεται κοντά στο χωριό Κακοτάρι,  στο μέσον περίπου της απόστασης που το συνδέει με του Πανόπουλου μέσω του δρόμου “του μύλου”, όπου υπήρχε ο Κακοταραίϊκος μύλος (και ακόμη υπάρχει αλλά ερειπωμένος), ένα χιλιόμετρο περίπου πριν μπούμε στο Κακοτάρι.
Τωρινή κατάσταση. (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

   Γεφυρώνει τον μήκους 70 περίπου χιλιομέτρων Πηνειό, επί του οποίου υπάρχουν ίχνη 12 μύλων που λειτουργούσαν επί τουρκοκρατίας και οι κύριες πηγές του οποίου βρίσκονται στο ψηλότερο χωριό της Ηλείας, την Κρυόβρυση (Βερβινή), σε υψόμετρο 1200 μέτρων.
   Η παράδοση λέει ότι χτίστηκε περίπου το 1800 με λεφτά του τοπικού ήρωα του Ωλωνού Γιώργου Γιαννιά, που έδρασε πριν το '21, σε εκπλήρωση τάματος προς την Παναγία των Νοτενών.
Παλιά κατάσταση. (Πηγή: Ελένη Ψυχογιού)

Το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου των Νοτενών βρίσκεται στο χωριό Σκιαδάς του τ. Δήμου Τριταίας, στο όρος Ερύμανθος (Ωλωνός) και ειδικά στην νότια προέκτασή του, το Σκιαδοβούνι ή Κακοταραίϊκο, που γιορτάζει στις 23 Αυγούστου.
   Ο Γιώργος Γιαννιάς (Γιαννόπουλος) ή Ντελής ή Δελής (τρελός) Γιώργης (...-13/06/1821), ήταν γιος του Κων/νου Γιαννιά από την Προστοβίτσα Τριταίας, που το 1807 πιάστηκε και κρεμάστηκε στην Πάτρα έπειτα από προδοσία του κουμπάρου του,όπως λέει και το δημοτικό τραγούδι:
Κουμπάροι φάγαν' το Γιαννιά,
Κουμπάροι και τον Ζαχαριά”
"Στα τέλη του 1805 ο Ζαχαριάς, σκοτώνεται μέσα στο σπίτι του κουμπάρου του Κουκέα, προύχοντα της Μάνης. Ο Κουκέας είχε κρυμμένους τους δολοφόνους πίσω από τις κουρτίνες του οντά. Ο Ζαχαριάς αν και πληγωμένος πρόλαβε και σκότωσε έναν. Τότε ο Κουκέας έκοψε το κεφάλι του Ζαχαριά από το άψυχο κορμί και το παρέδωσε στον πασά της Τρίπολης για να εισπράξει την επικήρυξη. Ο πασάς του είπε ότι τάχα τον ήθελε ζωντανό και όχι σκοτωμένο και ευθύς διάταξε και σκότωσαν τον Κουκέα, όπως συνήθως γίνεται με τους προδότες. Αυτή ήταν η αμοιβή της προδοσίας του κουμπάρου του". (1)
   Είναι μονότοξο και το τελευταίο διάστημα έχει ενισχυθεί με τσιμέντο και σίδερα για την διαπλάτυνση του δρόμου, εντελώς όμως ακαλαίσθητα.
Κακοταραίϊκος μύλος. (Φωτο: ΑΓΠ)

  Το πλάτος του ήταν τέτοιο από την κατασκευή του ώστε περνούσε, μέχρι πρόσφατα, λεωφορείο.
   Κατά τους ντόπιους πρέπει να χτίστηκε από τους σπουδαίους λαγκαδινούς μαστόρους, με μια σειρά θολίτες και το τόξο του είναι καταβιβασμένο.
   Τελευταία έχουν γίνει έργα από τη ΔΕΗ, που αλλοίωσαν την αρχική του φυσιογνωμία (μικρό φράγμα).
Ο Γυμνασιάρχης Γεώργιος Παπανδρέου μας δίνει κάποια στοιχεία για τον Πηνειό και την ιστορία του λέγοντας: ¨Εκ της προς τα ΝΔ. λοιπόν ανοιχτής ορεινής γωνίας του Ερυμάνθου προεκρεί ο Πηνειός εν τη στενή χαράδρα από της κώμης Βερβινής μεταξύ των υψηλών ράχεων  των Ερυμανθίων ορέων Λαμπείας και Ωλονού και προεκτείνεται έπειτα εν ταχεία καμπή και ορμητικός πρώτον μεν διεύθυνσιν προς τα ΝΔ. μέχρι του χωρίου Κακοταρίου, είτα δε προς τα ΒΔ. σχηματίζων ούτω μέγα τόξον ανοικτόν προς Β. υπό τα χωρία Σκιαδά και Σκούρα (του δήμου Τριταίας των Πατρών)....Ο Άνω Πηνειός λέγεται νυν ποτάμι της Ξενιάς (ή των Ξενιών)...είναι όμως και ο Λάδων και ο Άνω Πηνειός πολύυδροι και δύσβατοι και ορμητικοί εν χειμώνι¨. (2)


Σημειώσεις-βιβλιογραφία. 
(1). Ηλίας Παν. Τουτούνης. Η Γενιά των Κολοκοτρωναίων και τα Τραγούδια τους. Εκδόσεις ΚΟΚΛΑΚΙ, Αμαλιάδα 2009, σελ.129.
(2).  Γεωργίου Παπανδρέου, Δ.Φ. Γυμνασιάρχου. Η Ηλεία δια μέσου των αιώνων. Αμαλιάδα 2010. Σελ. 26 και 27.

Δείτε το video για το Κακοταραίϊκο γεφύρι: