Γέφυρα Λάρισας.

  Χτίστηκε πιθανότατα στις αρχές του 16^ου αιώνα για να γεφυρώσει τον Πηνειό,  από κάποιον Χασάν μπέη, εγγονό του κατακτητή της Θεσσαλίας Τουρχάν μπέη. Δίπλα του χτίστηκε το τζαμί του Χασάν μπέη, ακριβώς για να δείξει τον κατασκευαστή της γέφυρας. 

Φωτογραφικό αρχείο Ηλίας Καραγιάννης. Γύθειο.

  Ήταν μια εντυπωσιακή, πανέμορφη γέφυρα, διαχρονικό σημείο αναφοράς για την πόλη, τους κατοίκους της και τους επισκέπτες.

 

 Το γεφύρι τη δεκαετία του ΄30. Φωτογραφικό αρχείο Ηλία Καραγιάννη. Γύθειο.

  Το μήκος αυτής της τυπικής βαριάς Οθωμανικής κατασκευής, που έγινε κυρίως για στρατιωτικούς λόγους,  ήταν περίπου 120 μέτρα, το πλάτος  4,5 και τα πέτρινα από καλοπελεκημένες και μονοκόμματες κάθετες πέτρες είχαν ύψος  μισό μέτρο.

 Θεοφάνεια, πιθανόν πριν το 1880. Η μοναδική ίσως φωτογραφία με τα στηθαία. Διακρίνονται πολλοί με φέσια και κολβράκες έτοιμοι να πέσουν στο νερό.    Πηγή:  Δημοτική πινακοθήκη Λάρισας και μουσείο Γ.Ι. ΚΑΤΣΙΓΡΑ 2003.

  Είχε εννέα οξυκόρυφα τόξα, προβόλους, επίπεδη επιφάνεια διάβασης, οκτώ οξυκόρυφα ανακουφιστικά παράθυρα για την εκτόνωση του νερού σε περιόδους μεγάλων κατεβασμάτων του Πηνειού ενώ και τα τόξα και τα ανακουφιστικά παράθυρα είχαν μια σειρά θολίτες.

                 

            Από ανάντη. 

Στο βάθος ο παλιός Άγιος Αχίλλειος.

 

  Κατά την απελευθέρωση της περιοχής από τους Οθωμανούς, η γέφυρα είχε πολλές φθορές και τότε ήταν που έγινε η πρώτη γνωστή επέμβαση για τη συντήρησή της το 1881 με την ενίσχυση των αρμών στα στηθαία.

                                       Λάρισα, πριν τον σεισμό του 1941. Ο παλιός Ναός του Αγ. Αχιλλείου και η γέφυρα.

                                                   Φωτογραφικό αρχείο Ηλίας Καραγιάννης. Γύθειο.

 

                                                          Το γεφύρι και ο ναός του Αγίου Αχιλλείου.

                                          Το γεφύρι το 1935. Πηγή: " Έκδοσις Γ. Δημητρακοπούλου".

Λάρισα. Το γεφύρι.  Από το βιβλίο του Henry Holland Travels in the Ionian islands,  Albania, Thessaly, Macedonia etc...during 1812-1813, London 1815.

                                                               Λάρισα 1890 Φώτο: John Woodhouse.

  Το 1886 το μηχανικό του στρατού πραγματοποίησε διαπλάτυνση της γέφυρας με την απομάκρυνση των ογκωδών στηθαίων και τη δημιουργία πεζοδρομίων στα δύο άκρα της. Στη θέση των απομακρυσμένων πέτρινων στηθαίων τοποθετήθηκαν ξύλινα για την κάλυψη των κυκλοφοριακών αναγκών των πεζών  και έτσι αλλοιώθηκε η αρχική της μορφή. 

                                     Περιοχή Τσούγκαρη 1941. Μετά τον βομβαρδισμό από τους ΄Άγγλους. 

                                                       Φωτογραφικό αρχείο: Ηλίας Καραγιάννης. Γύθειο.

                                  Γέφυρα Πηνειού και στο βάθος ο Άγιος Αχίλλειος. Κάρτ ποστάλ 10ετίας του '20.

                                                         ''Ο Σακκάδες  παίρνουν νερό για διανομή''.

                                       Το γεφύρι σε Κάρτ ποστάλ. Φωτογραφικό αρχείο Ηλία Καραγιάννη. Γύθειο.
 

                                                       Υδροφόρος στον Πηνειό, μπροστά από το γεφύρι.

                                                     Θεσσαλία. Λάρισα. Το γεφύρι. Κάρτ ποστάλ εποχής.

                                                                                   Το γεφύρι το 1896.

  Στον διπλανό χώρο του παλιού φρουρίου το 1900 άρχισε να χτίζεται ο ναός του πολιούχου της Λάρισας, Αγίου Αχίλλειου, που τελείωσε το 1907. Ο σεισμός του1941 προξένησε στο ναό σοβαρότατες ζημιές και οι κατοχικοί βομβαρδισμοί κατά την έλευση και την αποχώρηση των Γερμανών τον αποτελείωσαν. Ο σημερινός ναός χτίστηκε, λίγο πιο πέρα, στη θέση που βρισκόταν το αρχοντικό του Βελλίδη.

                                                    Γέφυρα Πηνειού 1916. Πηγή: Γαλλικό υπουργείο πολιτισμού.
 

Πηγή: Λακωνική βιβλιοθήκη.

                                                              Το γεφύρι και η προσθήκη των στηθαίων.

                                                                Γεφύρι Λάρισας. Αρχές 20ού αιώνα.

                                                                                     Γέφυρα Λάρισας. Henry Holland

 

 

 Η γέφυρα του Πηνειού στη Λάρισα με Τούρκους στρατιωτικούς στις όχθες της.1897. Φωτογραφικό αρχείο: Ηλίας  Καραγιάννης. Γύθειο.

 

  Το τέλος του σπουδαίου αυτού γεφυριού ήλθε 4,5 αιώνες μετά το χτίσιμό του, όταν τη μεγάλη εβδομάδα του 1941 ανατινάχθηκε από Νεοζηλανδικά στρατεύματα προκειμένου να επιβραδυνθεί η είσοδος  των Γερμανών στην πόλη. Η ολοκληρωτική καταστροφή του έγινε το 1944 με την ανατίναξή του κατά την αποχώρηση των Γερμανών.

  Σήμερα τίποτα δεν μαρτυρά την ύπαρξη της φημισμένης αυτής γέφυρας.

               Το γεφύρι, το τζαμί Hasan Bey και δύο τζαμιά στο πίσω μέρος το 1880. Φώτο: Αρχείο Χριστόφορου Μελίδη. 

                         Η γέφυρα το 1880 (κατ΄άλλους το 1884). Η δεύτερη με στηθαία. Πηγή: Δημήτρης Μιχαηλίδης.
 

Σημειώσεις-βιβλιογραφία.

Οι φώτο, κάρτ ποσταλ, κλπ. χωρίς αναφορά πηγής προέρχονται από το διαδίκτυο. 

Δείτε το παρακάτω video για το γεφύρι: