Καλωσόρισμα ΑΓΠ

....της Πέτρας και του Νερού

Πέτρα και νερό!
Δύο υλικά, που συναντά κανείς σε αφθονία στην Ελληνική γη.
Πέτρα και νερό!
Δύο στοιχεία, που καθημερινά συναντάμε στη ζωή μας.
Πέτρα και νερό!
Με τη δική του μεταφορική σημασία το καθένα.
Πέτρα και νερό!
Σταυραδέρφια της Μάνας φύσης.

διαδρομές.... 
Η  πέτρα που φανερώνει τις δυσκολίες που περνάμε, μαρτυρά το χρόνο και τις αναμνήσεις, την ανάγκη, την ιστορία.
Το νερό που οδηγεί στη λύτρωση, που δείχνει δρόμους και χαράζει πορεία.
Το ένα συμπληρώνει το άλλο.
Το ένα αποζητά τη βοήθεια του άλλου.
Το ένα σφιχταγκαλιάζει το άλλο.

της φύσης τα καμώματα....
Πολλές φορές "κονταροχτυπιούνται" μεταξύ τους. Μα πάντα νικητής βγαίνει το νερό!
Έτσι, το νερό τρέχει και σμιλεύει την πέτρα φτιάχνοντας κάποτε-κάποτε απαράμιλλα έργα τέχνης.
Στο πέρασμά του από την πέτρα, "γεννά" σπήλαια, φαράγγια, καταβόθρες, βάραθρα, γεφύρια, περίτεχνα σχέδια.

δημιουργήματα....
Κάποιες φορές, είναι ο άνθρωπος, που χρησιμοποίησε την πέτρα για να δαμάσει το νερό.
Και το κατόρθωσε.
Έστησε πέτρινα γεφύρια, ακονίζοντας με τη σειρά του την πέτρα, για να διαβεί το ορμητικό ρέμα.
Γεφύρια, που ακουμπάνε πάνω σε πολλά πόδια.
Δύο, τρία, τέσσερα ή και περισσότερα, για να δρασκελίσει το νερό ενώνοντας τους τόπους.
Και τους ανθρώπους. Και τον κόσμο.
Έτσι, ο άνθρωπος εκμεταλλεύτηκε όλες τις δυνατότητες, που η φύση παρέχει απλόχερα.
Απλόχερα και εμείς εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας σ' αυτούς τους δουλευτάδες, που φτιάξανε γεφύρια με αντοχή και ομορφιά. Σμίξανε χωριά και τάφεραν σε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο.

μνήμες....αναφορές....βιώματα.... 
 Στη διαδρομή του χρόνου, μέσα από απάνθρωπες και βέβηλες συμπεριφορές αλλά και φυσικές καταστροφές, έφτασαν στις μέρες μας όπως έφτασαν!
 Τα θαυμαστά αυτά έργα της λαϊκής μας γεφυροποιίας πρέπει να παραδοθούν αλώβητα και με σεβασμό, στη μνήμη και τον θαυμασμό των επόμενων γενιών.

Καλώς ήλθατε στους δρόμους του νερού και της πέτρας
Καλώς ήλθατε στον θαυμαστό κόσμο των πετρογέφυρων
Καλώς ήλθατε στο Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Θοδωρής Χαμάκος / Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου (Α.Γ.Π.)
Αγίου Δημητρίου 29
18547 Νέο Φάληρο                                         
Πειραιάς
Τηλ.        210 4829520                                    
Κιν.        693 7433866                                      
Email: thodorischamakos@gmail.com
           theodoros.hamakos@unitedworldwrestling.org
Youtube: www.youtube.com/agpelop       
Blog:  www.agpelop.blogspot.gr                                   
Facebook: www.facebook.com/thodorischamakos                                  

Γέφυρα "Γκα".

Συγκρότημα αποτελούμενο από 4 συνεχόμενα γεφύρια, στη θέση ¨Γκα¨, επί της δισταύρωσης των Αθικίων, πριν τα λατομεία Λαρσίνου, στο 12^ο χιλιόμετρο του παλιού δρόμου Κορίνθου-Άργους-Τρίπολης.

Γεφυρώνει τον χείμαρρο «Ξεριά», που σε περίοδο κατεβασμάτων γίνεται πολύ επικίνδυνος στη θέση αυτή.

Τα τρία πρώτα γεφύρια από ανάντη. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

 Στην ουσία αποτελείται από τέσσερα ομοιόμορφα, ημικυκλικά με κάθετα τα πλαϊνά τους τόξα, χωρίς στηθαία, με ίδιο άνοιγμα και ισοϋψή κατά την περίοδο της κατασκευής τους. 

Το πρώτο γεφύρι. (Φώτο: ΑΓΠ)

 

Φαίνεται, ότι όταν χτίστηκαν, «εφοδιάστηκαν» με καλντερίμι στη βάση της κοίτης τους, από το οποίο σώζεται μόνο αυτό στο δεύτερο κατά σειρά από ανάντη. Η βάση τους επίσης στον πυθμένα έχει φθαρεί από τη ροή του νερού, το οποίο περνάει κάτω από την τσιμεντένια "θωράκιση" που έχει προστεθεί εκ των υστέρων, κυρίως στην τέταρτη καμάρα από ανάντη. Επίσης στην ίδια καμάρα έχει γίνει επέκτασή με τσιμέντο στην επιφάνειά της για να ευθυγραμμισθεί με τις άλλες τρεις ως προς το πλάτος για να εξυπηρετηθεί η οδική κυκλοφορία και πάνω της έχει πέσει η άσφαλτος.

Οι τρεις πρώτες, από ανάντη, καμάρες απέχουν μεταξύ τους 10 μέτρα, ενώ η τέταρτη 26 από την τρίτη.

 

Το δεύτερο γεφύρι. (Φώτο: ΑΓΠ)

Το πιθανότερο είναι ότι χτίστηκαν την περίοδο της κατασκευής του δρόμου Κορίνθου-Άργους-Τρίπολης, στις αρχές του 20ού αιώνα. Κατά τους ντόπιους, κατασκευάστηκε  με πέτρες που μεταφέρθηκαν από το λατομείο της «Βίριζας», περιοχής των Αθικίων, που τις κουβαλούσαν με τα ζώα τους.

Σήμερα στον κόμβο «Γκα», αυτό το συγκρότημα των τεσσάρων γεφυριών, λειτουργεί σαν δρόμος μιας κατεύθυνσης γι’  αυτούς που έρχονται από Άργος και Τρίπολη για τα Αθίκια.

Χρειάζεται επειγόντως επισκευές και συντήρηση κυρίως στα βάθρα του τρίτου και του τέταρτου από ανάντη, στους θολίτες του δεύτερου και του τέταρτου και γενικότερα συντήρηση και απόδοση στην τέρψη των ειδικών και μη, αφού πρόκειται για ένα πανέμορφο και εντυπωσιακό συγκρότημα γεφυριών, χρήσιμων μέχρι σχετικά πρόσφατα αλλά ακόμη και τώρα.

Τρίτο γεφύρι. (Φώτο: ΑΓΠ)

Στάθηκε όρθιο και άντεξε στην μεγάλη πλημμύρα του 1997, παρόλο που δέχτηκε τεράστιες ποσότητες νερού. Από το 1990 είχε κατασκευαστεί καινούργιος παράλληλος δρόμος με κιούγκια (τσιμεντένιες σωλήνες) για να περνάει το νερό, διαμέτρου ενός  μέτρου και με φυσικό αποτέλεσμα το 1997 έκλεισαν, έγιναν στην ουσία φράγμα-τοίχος και εξαφανίστηκαν από τη δύναμη του νερού. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η ανατροπή λεωφορείου με 25 επιβάτες και η ανάσυρση τεσσάρων ανθρώπων, που έχασαν τη ζωή τους. (1).

Τέταρτο γεφύρι. (Φώτο: ΑΓΠ)

Η τοποθεσία «Γκα», της περιφέρειας Αθικίων Κορινθίας βρίσκεται βόρεια του χωριού, σε εκτεταμένη κοιλάδα. Η παράδοση μας μετέφερε ότι το όνομα είναι τούρκικης προέλευσης και υπήρχε σαν όνομα σε μαθητή που φοιτούσε στο πρώτο σχολείο της Κορίνθου, κατασκευασμένο από τον κυβερνήτη Καποδίστρια. Πριν αρκετά χρόνια στην περιοχή είχε αποκαλυφθεί αρχαίος τάφος, με πολλά αγγεία κορινθιακής τεχνοτροπίας.

Σημειώσεις.

1.      Πολύτιμος βοηθός στη μελέτη και τη χορήγηση πληροφοριών για το γεφύρι στη θέση «Γκα» και τα γεφύρια της περιοχής γενικότερα, είναι ο ντόπιος Θωμάς Κόλλιας. Τον ευχαριστώ.

Δείτε το παρακάτω video για τη γέφυρα "Γκα": 

Γεφύρι στο Κοτόμυαλο. Λαγκάδια.

Το συναντάμε στην είσοδο των Λαγκαδίων από Βυτίνα, επί του ρέματος “Πλατανίτσα” που λίγο πιο κάτω ενώνεται με τον Τουθόα, μετά το παραδοσιακό εργαστήρι του Κύρ-Θανάση, λίγα μέτρα πιο κάτω από το μνημείο του λαγκαδινού χτίστη και αποτελεί κομμάτι του εθνικού δρόμου Τρίπολης-Πύργου.

Το Κοτόμυαλο, όπως...ήταν κάποτε. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

 Κατά μαρτυρίες είναι χτισμένο στις αρχές του 20ού αιώνα από Λαγκαδινούς μαστόρους.

Ήταν ένα όμορφο μονότοξο, ημικυκλικό γεφύρι, μια σειρά θολίτες που πάνω τους έχει προστεθεί άλλη μια τσιμεντένια σειρά, με τσιμεντένια στηθαία που είναι πολύ μεταγενέστερη προσθήκη και τα οποία λόγω της στενότητας της επίπεδης επιφάνειας διάβασης του γεφυριού είχαν υποστεί ζημιές.

Ζημιές επίσης υπήρχαν στο θόλο και κυρίως στο κεντρικό κλειδί.

Λίγο πιο κάτω από το γεφύρι, επί του ρέματος “Πλατανίτσα” υπήρχε ο μύλος του Νίκου Τσιαούση.

Από ανάντη και ...παλιά. (Φώτο: ΑΓΠ)

Οι διαστάσεις του ήταν:

Άνοιγμα καμάρας: 8 μ.

Ύψος: 6 μ.

Πλάτος: 3,5 μ.μ.

Μήκος: 29 μ.
Κατά την περίοδο του καταστροφικού Ελληνικού εμφυλίου πολέμου οι αντάρτες επιχείρησαν να το γκρεμίσουν  αλλά δεν τα κατάφεραν γιατί, όπως μας είπαν ντόπιοι, "ήταν πολύ καλά δουλεμένο". Το μόνο που κατάφεραν ήταν κάποιες μικροζημιές στο κλειδί, εμφανείς τώρα πια στις παλιές φωτογραφίες και μόνο.
 

Μνημείο λαγκαδινού χτίστη. (Φώτο: ΑΓΠ)

Πάνω όμως από 100 χρόνια, που να ήξεραν οι κατασκευαστές του την μοίρα που το περίμενε. Διότι ούτε αυτό το σπουδαίο γεφύρι απέφυγε την ¨ταλαιπωρία της προόδου¨ από τους νεοέλληνες, ακολουθώντας τη μοίρα πολλών άλλων.

Και αυτό γιατί, παρά τις όποιες αντιδράσεις, οι ¨υπεύθυνοι¨ , που δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται την οικολογική, ιστορική και πολιτιστική καταστροφή που προκάλεσαν στην περιοχή, το 2018 αποφάσισαν να το επεκτείνουν, ντύνοντάς το με τσιμέντο και σίδερα και επενδύοντάς το με πέτρα.

Το σημερινό...πετρογέφυρο. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

 Όλες οι παραπάνω ενέργειες είχαν σαν αποτέλεσμα την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής και συνακόλουθα την απαξίωση και στην ουσία τον αφανισμό της επιβλητικής αυτής κατασκευής, που σεβάστηκε ο χρόνος και ο τόπος, με την τωρινή του μορφή και φυσιογνωμία καμία σχέση να έχει με την αρχική.

Δείτε στο παρακάτω video το Κοτόμυαλο, όπως ήταν: