Γεφύρι Μπουλούμπαση

… στο Καρνέσι (Άνω Κλειτορία) Καλαβρύτων

«Το 1914 η Άνω Κλειτορία είχε 680 άτομα πληθυσμό…σήμερα καταρρεύσαμε και φτάσαμε στους 30…»

 Το γεφύρι “Μπουλούμπαση” ονομάστηκε έτσι από την περιοχή Μπουλούμπαση, όπου υπήρχε η ομώνυμη βρύση λίγο πιο πάνω και τροφοδοτούσε το χωριό με νερό μέχρι περίπου το 1900.

  Βρίσκεται στο χωριό Άνω Κλειτορία (Καρνέσι μέχρι το 1930) και στη ρεματιά “Βούλιαγκα” Το ρέμα λέγεται και “της Πανώρειας ο Βούλιαγκας” γιατί παλιά, κάποια κοπέλα με αυτό το όνομα, αυτοκτόνησε πέφτοντας στα κρύα νερά του Βούλιαγκα (μικρή φυσική πισίνα). 
"Το όνομα  ΚΑΡΝΕΣΙΟΝ κατά την εννοιολογική του σημασία προέρχεται από την Αγγλική λέξη karnation που σημαίνει γαρύφαλλο, προφανώς λόγω του ότι ευδοκιμεί πολύ - λόγω του γλυκού κλίματος -  το καλλωπιστικό λουλούδι Γαρύφαλλο, με το οποίο πολλές γλάστρες στολίζουν τα μπαλκόνια και τα παράθυρα των σπιτιών τους. Κατά μια άλλη εκδοχή, το όνομα προήλθε από τον Κάρνειο Δία που πιθανόν ελατρεύετο στην περιοχή κατά τα παλαιά χρόνια ως ο Θεός της γονιμότητας και της πλούσιας συγκομιδής σε γεωργικά προϊόντα, όνομα που προσειδιάζει περισσότερο λόγω της μεγάλης πράγματι γονιμότητας του κάμπου και της γύρω περιοχής...Το όνομα  Άνω Κλειτορία εδόθη σε ανάμνηση της Αρχαίας πόλεως που υπήρχε στον κάμπο του χωριού μας, όπου υπάρχουν μερικά υπολείμματα αρχαίων τειχών με την ονομασία ΚΛΕΙΤΩΡ ή ΚΛΕΙΤΟΡΙΑ". (1)

Γεφύρι "Μπουλούμπαση". (Φωτο: ΑΓΠ)

   Δίπλα στο γεφύρι υπάρχει ο νερόμυλος του Χρήστου Γεωργ. Καμζόλα, πρόσφατα ανακαινισμένος, σε πολύ καλή κατάσταση και εξ αιτίας αυτού λέγεται και “γεφύρι στο μύλο του Σωτήρη Καμζόλα”.
 "Ο Μπάρμπα-Σωτήρης ήταν ένας ευπαρουσίαστος κανονικού αναστήματος φουστανελοφόρος Γέρος, του οποίου η παρουσία έδινε μια ξεχωριστή και ανεπανάληπτη εικόνα στη φυσική ομορφιά του τοπίο. Ήταν ένας καλοκάγαθος Γέρος μερακλής και νοικοκύρης". (2) 
Η θέση που είναι χτισμένο το γεφύρι και ο μύλος λέγεται “Καμίνι”.

   Στο ρέμα του Βούλιαγκα υπήρχαν και λειτουργούσαν συνολικά 5 νερόμυλοι στα πριν του 1950 χρόνια.

...γερό πάτημα στην πέτρα. (Φωτο: ΑΓΠ)

  Το αριστερό βάθρο του γεφυριού, από κατάντη, ακουμπάει σε βράχο και έχει ενισχυθεί με τσιμέντο ενώ στο κατάστρωμα έχουν προστεθεί τσιμεντένια στηθαία. Στην αριστερή πλευρά, από κατάντη επίσης, υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα με δυσανάγνωστη χρονολογία χτισίματος του γεφυριού.
Κάμποσες βρύσες υπάρχουν στην περιοχή, με σπουδαιότερες τη Ζούγρα, την Κοκκινόβρυση, του Λατρώνη η βρύση, η Δασκαλόβρυση, η Κρύα βρύση, η Μπουλούμπαση και πολλές άλλες μικρότερες.

   Αποτελείται από μια σειρά καμαρολίθων και η σχετικά πρόσφατη επέμβαση σ’ αυτό για την δημιουργία τσιμεντένιων στηθαίων, εμβολιασμού με τσιμέντο των βάσεων των δύο βάθρων του όπως επίσης και το στρώσιμο της επιφάνειάς του με πέτρα, δεν έγινε με τον καλλίτερο δυνατό τρόπο και την υπόδειξη των ειδικών.

  Ο ντόπιος, από το Καρνέσι, Χρήστος Παναγιωτόπουλος μας λέει για το συγκεκριμένο γεφύρι:

Μύλος Χ. Καμζόλα. (Φωτο: ΑΓΠ)

  “...Το γεφύρι αυτό εξεκίνησε περίπου στα '900, μπρος – πίσω, προσέγγιστα, από κάποιον Γιαννακόπουλο...το όνομά του μάλλον Θεόδωρος ...δεν θυμάμαι καλά...παρατσούκλι Κουμουνδούρος. Έφτιαξε το γεφύρι, έφτιαξε την εκκλησία του Αγιάννη κι έφτιαξε και τη βρύση του Μπουλούμπαση, η οποία… θενάταν κι άλλοι δωρηταί...κατά τα λεγόμενα του χωριού...λοιπόν...εδώ δίπλα μας είναι της Πανώρειας ο βούλιαγκας.  Εδώ υπάρχουνε φαράγγια επάνω, με 4 – 5 βουλιάγκους ακόμη...είναι ο μύλος, είναι η δασκαλόβρυση, είναι πολλά… 4 -5 βούλιαγκες. Και αυτό τόφτιαξε στη μνήμη...πριν το 1800 πεθάνανε 3 – 4 παιδιά...έφτιαξε αυτά νωρίτερα...κάπου εκεί. Αυτό το νερό έρχεται από τη ζούγκρα. Έχει κεφαλόβρυσο μεγάλο...αλλά πιο πάνω και άλλες βρύσες...σμίγουν όλες μαζί και φτιάνουν αυτό το ποτάμι...αυτό είναι περίπου το '900...μπρος – πίσω...δεν γνωρίζω ποιος τόφτιαξε...ο ίδιος δε νομίζω...είχε φέρει μαστόρους...Γιαννακόπουλος ή παρατσούκλι Κουμουνδούρος... τόφτιαξαν γιατί δεν υπήρχε γεφύρι. Όταν έβρεχε δεν πέρναγε κόσμος να πάει στα χτήματα δω πέρα...εδώ υπήρχε ένα σπίτι, εδώ πάνω...Ρόδη...ήταν μια κοπέλα, η οποία έπαθε ερωτική απογοήτευση και ήρθε να πάρει νερό...τώρα γλίστριξε, έπεσε μόνη της μέσα...τη λέγανε Πανώρεια...κι έπεσε μέσα...και πνίγηκε. Κι έτσι το λένε ο βούλιαγκας της Πανώρειας... αυτό είναι πριν το '900...πόσο πριν...κατά τα λεγόμενα του χωριού. Η επισκευή έγινε πολύ αργότερα το '20 – '21 εκεί...η επισκευή...και ο μύλος έγινε τώρα το...6 – 7 χρόνια...αλέθανε, περνούσαν εδώ με τα ζώα και φέρνανε στάρια, αραποσίτια...κι αλέθανε...”

Χρήστος Παπαγιαννόπουλος. (Φωτο: ΑΓΠ)

Και συνεχίζει ο Χρήστος Παπαγιαννόπουλος:

  “...Πριν το '900...και το '900 και μετά ήλθε το νερό στο χωριό. Όλο το χωριό εξυπηρετούσε η Μπουλούμπαση...το πιο πολύ χωριό. Ήσανε δύο βρύσες, ίσως και τρεις, μετά το '900 που ήρθε το νερό στο χωριό από κάποιον εκεί Ανδριανόπουλο...και συνεχίζει ακόμα όποιος θέλει να παίρνει νερό, αλλά τώρα υπάρχει νερό...πρώτα η κύρια βρύση ήταν αυτή του χωριού μας. Το 1914 που έγινε το...τελείωσε ο Καποδίστριας κι έγιναν οι κοινότητες, η Άνω Κλειτορία είχε 680 άτομα πληθυσμό...και σήμερα καταρρεύσαμε και φτάσαμε στους 30...”
   Υπάρχει και μια ακόμη μαρτυρία για το γεφύρι και την περιοχή, που λέει ότι "Κάτω από τη βρύση της Μπουλούμπασης ευρίσκεται της ¨ΠΑΝΩΡΕΙΑΣ¨ο βούλιαγκας. Το όνομά του το οφείλει στην αυτοκτονία πριν από ανεξακρίβωτο χρόνο, μιας ερωτευμένης κοπέλας με το όνομα αυτό που έδωσε τέρμα στη ζωή της πνιγμένη μέσα στα κρύα νερά του σκοτεινού βούλιαγκα. Αμέσως μετά και στο αριστερό μέρος της ρεματιάς όπως κατεβαίνουμε, είναι άλλος υδρόμυλος, ιδιοκτησίας του του Χρήστου Γεωργ. Καμζόλα, δίπλα ακριβώς από το εκεί γεφύρι". (3)
   Κατά τον ντόπιο Τάσο Καμζόλα, το γεφύρι χτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα με δωρεά του συγχωριανού μας Κουμουνδουρου και η θέση λέγεται στου "Γούτου το μύλο". (4)
   Στο ρέμα του βούλιαγκα παλιά λειτουργούσαν συνολικά πέντε νερόμυλοι. Σήμερα υπάρχει ανακαινισμένος αυτός του Χρ. Καμζόλα, δίπλα στο γεφύρι.

Παρατηρήσεις-βιβλιογραφία
1. Νίκος Ιωαν. Γιαννόπουλος. "Άνω Κλειτορία (Καρνέσι) Καλαβρύτων". Ιστορία-Λαογραφία. Εκδόσεις Παρασκήνιο. Αθήνα 1995, σελ.15 και 16.
2.  Ομοίως, σελ. 87.
3.  Ομοίως, σελ. 88 και 89.
4. Μαρτυρία του Τάσου Καμζόλα στον γράφοντα.

Δείτε περισσότερο για το γεφύρι του "Μπουλούμπαση" στο παρακάτω video από το Youtube: