Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Τρίτη 3 Μαρτίου 2020

Γέφυρα Ιλισού.

Λέγεται και γεφύρι του Όθωνα και χτίστηκε επί δημαρχίας στην Αθήνα του Ι. Κόνιαρη (1801-1872) κατά το διάστημα 1851-1854, κατά την βαυαρική περίοδο για να διευκολύνει την διακίνηση των πολιτών.
Γεφυρώνει με τις τρεις ημικυκλικές καμάρες του τον Ιλισό στη συμβολή των οδών Αθανασίου Διάκου και Αρδηττού, πολύ κοντά στο κέντρο της Αθήνας και σώζεται μέχρι σήμερα.
Το γεφύρι το 1918.(Φώτο από το διαδίκτυο)

Από το γεφύρι -χτισμένο με σχολαστική πελεκημένη πέτρα, την επίπεδη επιφάνεια διάβασης και τη μια σειρά θολίτες- περνάει η υπόγεια κοίτη του σημερινού ποταμού που μέσω της Καλλιθέας χύνεται στο Φάληρο.
Στο μεσαίο τόξο διακρίνεται με δυσκολία η επιγραφή:
ΕΠΙ ΟΘΩΝΟΣ Α’
 ΔΗΜΑΡΧΟΥΝΤΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΟΝΙΑΡΗ Ο ΔΗΜΟΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΤΗΝ ΓΕΦΥΡΑΝ ΕΔΕΙΜΑΤΟ

Κατά την υπογειοποίηση του Ιλισού (ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και τελείωσε αρχές 1960) καλύφτηκε με τσιμέντο και μόνο από τη νότια πλευρά του μπορείς να διακρίνεις τα τόξα.
Το βλέπουμε να αναφέρεται κατά την εμφύλια διένεξη, τα λεγόμενα «Ιουνιακά» το 1863, όταν ο γιος του μπουρλοτιέρη Κανάρη, Αριστείδης, σκοτώθηκε από Ελληνικό βόλι. Όπως λέγεται «Μα ο εμφύλιος σπαραγμός, που είναι ο χειρότερος απ’ όλους, δε σεβάστηκε μήτε τον πόνο της μάνας, μήτε του πατέρα, μήτε της νέας γυναίκας του. Την ώρα που ξεκίναγε το ξόδι ένα βόλι παραλίγο να χτυπήσει τη χήρα του σκοτωμένου. Και όταν πια τον θάψανε στο Α’ νεκροταφείο, οι πεδινοί στήσανε καρτέρι στο γεφύρι του Ιλισού, για να ξεκάνουν τον Κανάρη κι όλο το σόι του. Εις τοιαύτην αγριότητα είχον εξαυθή τα πάθη κατά το τριήμερον του εμφυλίου πολέμου». (1)
Πρόσφατη φωτογραφία από το διαδίκτυο.

Και ακόμη στις 2/9/1877 όταν πέθανε ο μπουρλοτιέρης Κων. Κανάρης, κατά την πομπή της κηδείας του πυρπολητή «...πέρασαν το γεφύρι του Ιλισού κι αργά ανέβηκαν την οδό Αναπαύσεως. Ο ήλιος βασίλευε. Δρασκέλισαν τη σιδερένια πόρτα του νεκροταφείου κ’ η πομπή στάθηκε στο εκκλησάκι του Αγίου Λαζάρου. Αντικρύ σ’ αυτό, εκεί που πριν από μερικά χρόνια είχανε θάψει τον αδικοσκοτωμένο γιο του Αριστείδη. Περίμενε ανοιχτός ο νιόσκαφτος τάφος». (2)
Αθήνα 1873. Ο Ιλισός και η γέφυρα. (3)


 
Αθήνα 1937. Εργασίες κάλυψης του γεφυριού στον Ιλισό. (4)

 
 
Σημειώσεις-βιβλιογραφία
      1. Δημ. Φωτιάδη. ΚΑΝΑΡΗΣ, Σελ. 479 ΔΩΡΙΚΟΣ Αθήνα 1978.
2.    2.   Ομοίως, σελ. 511.  
3.  Φώτο: Pascal Sebah. Αριστερά το Παναθηναϊκό στάδιο πριν την ανακατασκευή του και δεξιά η Ηρώδου Αττικού.
4. Φώτο: Από το αρχείο του Ηλία Καραγιάννη. Γύθειο.