Γεφύρια ποταμού Πάος

   Ο μικρός ποταμός Πάος πηγάζει λίγο έξω από το ομώνυμο χωριό, στην θέση ¨Χάνι Καλαθά" και μετά από λίγα χιλιόμετρα χύνεται στον Λάδωνα. Δύο γεφύρια γεφυρώνουν τον Πάος εξυπηρετώντας τις ανάγκες μετακίνησης των ντόπιων και των επισκεπτών, που με σειρά είναι το Τζηφαίϊκο γεφύρι, λίγο πιο κάτω από τις πηγές του και το Τρικάμαρο, λίγο πιο έξω από το κεφαλοχώρι της Δάφνης.
   "Προς τα ΝΑΑ. της πολίχνης Στρεζόβης και εις απόστασιν 1 1/2 ώρας απ' αυτής και επί της δεξιάς όχθης του εκβάλλοντος εις τον Λάδωνα Παίου χειμάρρου, όστις εκεί λέγεται Ξεροπόταμο, διότι το ύδωρ αυτού χρησιμοποιούμενον εν θέρει προς άρδευσιν αγρών άνω του Μερμηγκολόγγου δεν φθάνει εκεί, και παρά την συμβολήν του Παίου εις τον Λάδωνα π. υψούται λόφος, όστις νυν ονομάζεται Γλανιτσιά.... Ο Πάϊος  χείμαρρος (Ξηροπόταμος) εισερχόμενος μετά τον κρημνόν του Μερμηγκολόγγου εις τον εκεί κάμπον άπτεται σχεδόν εν σειρά των ανατολικών υπερειών της όλης στρεζοβηνής βουνοσειράς των Πετραίων μέχρι της Γλανιτσιάς, πέραν δ' αυτού προς Α. είναι ο κάμπος, εντός του οποίου η Τρανή Βρύση (πηγή 2 μυλαυλάκων ύδατος) πηγάζει, ης το ύδωρ διευθύνεται προς ΝΑ.". (1)
   Η συμβολή του Πάϊου με το Λάδωνα λέγεται “Σμίξη”.

Τζηφαίϊκο γεφύρι

  Είναι μονότοξο και σε καλή κατάσταση.

  Ονομάστηκε έτσι από τα πολλά επώνυμα Τζήφας, που υπάρχουν στο διπλανό χωριό Βεσίνι. Βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων και η βάση του είναι στρωμένη με τσιμέντο από την κοινότητα με στόχο την...διάσωσή του.  

  

Τζηφαίϊκο γεφύρι. (Φωτο:  Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

  Είναι τοξωτό, με στηθαία, μια σειρά καμαρολιθιών και  καλυμμένο με πυκνή βλάστηση και δένδρα, με κίνδυνο για την στατικότητά του, πράγμα που δυσκολεύει και την μέτρηση, βιντεοσκόπηση και φωτογράφισή του.

Το γεφύρι και ...το τσιμέντο. (Φωτο: ΑΓΠ)

  Το χωριό Πάος, απ’ όπου πήρε και το όνομα το ποτάμι, είναι καινούργιο χωριό, που προέκυψε από τη μεταφορά και συνένωση των χωριών Σκουπέϊκο, που βρισκόταν σε ορεινή τοποθεσία βορειότερα, Βεσίνι και Δεχούνι και είναι χτισμένο σε μια μικρή μεν αλλά καταπράσινη κοιλάδα, στις παρυφές και βόρεια του Αφροδίσιου όρους. Στην περιοχή ρέει επιπλέον και ο Σειραίος ποταμός, που χύνεται στον Ερύμανθο, στα Τριπόταμα. Ανατολικά του χωριού υπήρχε η αρχαία Πάος (ή Πάϊον κατά τον Ηρόδοτο) και κατά την αρχαιότητα ήταν Αρκαδική πόλη, που ανήκε στο βόρειο τμήμα της Αρκαδίας, την Αζανία (Αζανιάς). Λείψανά της σώζονται ανατολικά του χωριού, κοντά στα Βεσιναίϊκα (στην τοποθεσία “Χάνι Καλαθά”). Διέθετε ισχυρή ακρόπολη, που βρισκόταν στο ύψωμα πάνω από τις πηγές Καλαθά. Άκμασε κατά την αρχαϊκή περίοδο. Ο Ηρόδοτος αναφέρει για την κώμη ότι υπήρξε πατρίδα ενός από τους μνηστήρες της Αγαρίστης, κόρης του τύραννου της Σικυώνας Κλεισθένη. Επίσης ότι ήταν και η πατρίδα του Λαφάνη, γιου του Ευφορίωνος, για τον οποίο λεγόταν ότι στο σπίτι του φιλοξένησε τους Διόσκουρους. Η αρχαία Πάος υποτάχθηκε και προσαρτήθηκε στην πόλη – κράτος του Κλείτορα. Στα Ρωμαϊκά χρόνια είχε ήδη παραπέσει σε παρακμή. Την κώμη αναφέρει και ο Παυσανίας, ο οποίος την επισκέφθηκε το 170 μ.χ. και τη βρήκε έρημη.

Τρικάμαρο  

  Το συναντάμε επί του Πάϊου ποταμού και σε υψόμετρο 550 μέτρων, δύο περίπου χιλιόμετρα από το κεφαλοχώρι Δάφνη, του δήμου Καλαβρύτων, ερχόμενοι από Τριπόταμα και ακολουθώντας έναν χωματόδρομο, αριστερά λίγο πριν τα πρώτα σπίτια του χωριού, ο οποίος μας βγάζει ακριβώς πάνω στο γεφύρι.

Τρικάμαρο γεφύρι. (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

   Δεν υπάρχουν μαρτυρίες για το πότε χτίστηκε, ούτε και ποιος ήταν ο πρωτομάστορας. Το σίγουρο είναι ότι χτίστηκε για να γεφυρώσει τον ποταμό Πάος και να συνδέσει τα διπλανά χωριά στις επαφές τους με τα χωράφια τους και κυρίως με το κεφαλοχώρι – κέντρο της περιοχής, Δάφνη (Στρέζοβα).

Το καλντερίμι. (Φωτο: ΑΓΠ)

  Έχει τρεις ανισομερείς τοξωτές καμάρες, στηθαία και είναι το καλλίτερο επισκευασμένο και διατηρημένο γεφύρι, χτισμένο με την χαρακτηριστική άσπρη πέτρα που αφθονεί στην περιοχή.

  Αποτελείται  από μονή σειρά καμαρολιθιών και η βάση του είναι κεκλεισμένη, με το κοίλο μέρος του να κοιτάει προς ανάντη, σε αντίθεση με τα κρατούντα. Η βάση του, στο διάστημα μεταξύ αριστερής και μεσαίας καμάρας από ανάντη είναι επίπεδο, χαμηλώνει δε και ανοίγει όσο πλησιάζουμε στα άκρα του.

Άποψη από ανάντη. (Φωτο: ΑΓΠ)

   Η μεσαία καμάρα είναι η μεγαλύτερη των άλλων δύο και είναι πρόσφατα ανακαινισμένο με το πρόγραμμα Leader και με ευθύνη του τέως δήμου Δάφνης, και προσωπικά του Κ. Ασημακόπουλου, Δημάρχου του τ. δήμου Δάφνης.

   Πρόκειται για ένα πανέμορφο, πλήρως ανακαινισμένο τρικάμαρο πετρογέφυρο, έτοιμο να υποδεχθεί και να ενθουσιάσει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη – θαυμαστή της δουλειάς των διάσημων μαστόρων της πέτρας.

Σημειώσεις-βιβλιογραφία 
1.  Γεωργίου Παπανδρέου. Δ.Φ. Γυμνασιάρχου. 1928. Ιστορία των Καλαβρύτων, Β΄έκδοση από την Κοινωφελή Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Και Κοινωνικής Ανάπτυξης Και Ποιότητας Ζωής Δήμου Καλαβρύτων (ΔΕΠΑΠΟΖ). Καλάβρυτα 2011, σελ.86-87.

Περισσότερα για το τρικάμαρο γεφύρι στο video: