Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2020

Ατσιχολίτικο γεφύρι στον Λούσιο


   Το γεφύρι βρίσκεται μεταξύ Ατσιχόλου και Καρύταινας επί του Λούσιου, δίπλα στον επαρχιακό δρόμο Καρύταινας – Μάραθα (Βλαχοράπτη) - Ατσιχώλου.
  Αποτελείται από μια μεγάλη καμάρα και μια μικρότερη στα αριστερά από κατάντη, ενώ το μεγάλο τόξο του έχει ισλαμίζοντα χαρακτηριστικά, με οξυκόρυφη την καμάρα του στο κλειδί, που έχει σαν αποτέλεσμα την απότομη ανύψωση της καλντεριμωτής βάσης του.
Το δεξιό πόδι, από κατάντη, πατάει σε συμπαγή βράχο δίνοντάς του έτσι δύναμη και αντοχή για να αντιμετωπίζει τη δύναμη της ροής του ποταμού κατά τη διάρκεια των δυνατών του κατεβασμάτων.
Από κατάντη. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
 Δεν μας είναι γνωστό πότε χτίστηκε. Υπήρχε όμως κατά την επανάσταση του 1821, όπως αναφέρει ο ιστορικός Φωτάκος : “..ετραβήξαμε κατά το γεφύρι του Ατζιχώλου..”. Η παράδοση λέει ότι χτίστηκε από τους σπουδαίους Λαγκαδινούς μαστόρους της πέτρας και είναι ένα από τα ομορφότερα πετρογέφυρα που στεφανώνουν τον θεϊκό Λούσιο.
Διαβάζουμε επίσης, κατά την έναρξη της επανάστασης του ’21 και την προσπάθεια  των Ελλήνων να έλθουν σε συμφωνία με τους Τούρκους της Καρύταινας,  ότι « οι Τούρκοι αποφάσισαν να παραδοθούν και έστειλαν τον Μπούκουρα και τον αδελφό του Αλή Μουλά και πρότειναν να μην γίνει επίθεση στις 29 Μαρτίου. Ο βοϊβόδας της Καρύταινας, μουσταφά αγάς Νησιώτης, που τον έλεγαν Αράπη Κιολή, από την αριστοκρατική και πλούσια οικογένεια των Αρναούτογλου της Τριπολιτσάς, ήθελε να κερδίσει χρόνο μέχρι να φτάσει βοήθεια από την Τρίπολη. Έτσι ενώ οι Έλληνες περίμεναν παράδοση βλέπουν καπνούς στα χωριά Αλίκα και Σιάλεσι. Ο Αναγνωσταράς, ο Μπούρας και ο Κεφάλας έπεσαν κατά του Ατσιχόλου και ενώθηκαν με τους Πλαπουταίους.  Ενώ ο Κολοκοτρώνης έφυγε για το χωριό Ατσίχολο χωρίς να ειδοποιήσει κανένα, ούτε τους συγγενείς του, τους Πλαπουταίους και ιδίως το Γεωργάκη που του είχε σώσει τη ζωή του το 1806. Οι Πλαπουταίοι τη νύχτα κατέβηκαν στο γεφύρι του Ατσίχολου όπου βρήκαν τον Κολοκοτρώνη και τον επέπληξε ο Γεωργάκης Πλαπούτας για τη συμπεριφορά του». (1)
Η επιφάνεια διάβασης. (Φώτο: ΑΓΠ)

Είναι προσεγμένο και καλά συντηρημένο, όπως επίσης και ο περιβάλλον χώρος. Η επισκευή του έγινε με έξοδα των Παναγιώτη Κ, Αγγελόπουλο και Κωνσταντίνο Π. Αγγελόπουλο.
    Το χωριό Ατσίχολος ή Ατσίχωλος είναι χτισμένο στις δυτικές πλαγιές του φαραγγιού του Λούσιου, υπάγεται στο δήμο Μεγαλόπολης και βρίσκεται απέναντι από την Καρύταινα , στο δρόμο προς την οποία βρίσκεται και το ομώνυμο γεφύρι.
   Το χωριό επί βυζαντινής περιόδου ήταν στην παράχθια περιοχή του ποταμού, δίπλα στα ερείπια της αρχαίας Γόρτυνας. Η πρώτη μαρτυρία με το όνομά του, προέρχεται από την κτητορική επιγραφή του ασκητηρίου των ταξιαρχών (15ος αιώνας).
Το γεφύρι. (Φώτο: ΑΓΠ)

   Στα αφρισμένα νερά του Λούσιου που ξεπηδούν από τα απότομα βουνά της Γορτυνίας και ενώνονται μ' αυτά του Αλφειού κοντά στην Καρύταινα από τον 16ο αιώνα, λόγω των πολλών πηγών κατά μήκος του, δημιουργήθηκε ένα είδος βιοτεχνίας με βάση την υδροκίνηση. Λειτουργούσαν μύλοι για να αλέθουν τα σιτηρά, βυρσοδεψία για την κατεργασία δερμάτων, μπαρουτόμυλοι, νεροτριβές για τα ρούχα, νεροπρίονα για την κοπή των δέντρων κλπ. Λέγεται και Άγιο όρος της Πελοποννήσου και αποτελεί άξονας ζωής της Γορτυνίας αφού διασχίζει από βορά προς νότο. Το φαράγγι του είναι ιδιαίτερου φυσικού κάλους και από το 1997 έχει χαρακτηριστεί ως περιοχή ενιαίου αρχαιολογικού χώρου και χρήζει προστασίας από το ΥΠΠΟ. Τα μονοπάτια του ήταν κάποτε οι δρόμοι, μέσω των οποίων μετέφεραν με τα ζώα τους οι κάτοικοι τα προϊόντα. 

Σημειώσεις-βιβλιογραφία.
(1).  Ηλίας Παν. Τουτούνης. Η Γενιά των Κολοκοτρωναίων και τα Τραγούδια τους, εκδόσεις ΚΟΚΛΑΚΙ, Αμαλιάδα 2009. Σελ. 304.

Δείτε το παρακάτω video για το Ατσιχολίτικο γεφύρι: