Γεφύρι στο Μόσταρ

Γενικά

Η παλιά γέφυρα (Stari most) ήταν μια διάσημη γέφυρα που γεφύρωνε τον ποταμό Νερέτβα, στο Μόσταρ της Ερζεγοβίνης.

Χτίστηκε κατά το διάστημα 1557-1566 και ήταν έργο Τούρκων μαστόρων.

Γκρεμίστηκε κατά τον εμφύλιο πόλεμο στην Γιουγκοσλαβία στις 9 Νοέμβρη του 1993 και έμεινε γκρεμισμένο μέχρι το 2004.

Μετά το ξαναχτίσιμό του το 2004, η γέφυρα προστέθηκε στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και είναι γνωστό σαν το σημαντικότερο σύμβολο του Μόσταρ και της Ερζεγοβίνης.

Είναι χτισμένο από πέτρα, με άνοιγμα τόξου 29 και ύψος καμάρας από το νερό 20 μέτρα.

Γέφυρα Μόσταρ-Stari most . (Φωτο: ΑΓΠ)

Χαρακτηρίζεται από μια λεπτή και κομψή μορφή, ώστε είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μια τέτοια κατασκευή με τεράστιες πέτρες είναι δυνατόν να στέκεται σε τέτοιο ύψος πάνω από το νερό του ποταμού.

Έχει ένα φωτεινό, λαμπρό χρώμα που αλλάζει όλη την ημέρα, ανάλογα με τη γωνία και τη λάμψη του ήλιου.

Το γεφύρι, παλιό και καινούργιο, είχε χτιστεί για να ενώσει τις δύο όχθες του ποταμού Νερέτβα, χωρίς διακοσμητικά σχέδια ή κάτι άλλο ενδιαφέρον. Η πρώτη και κύρια φροντίδα ήταν η διατήρηση του υπάρχοντος φυσικού περιβάλλοντος αλλά και η ανάπτυξη της περιοχής συγχρόνως με την προστασία του ποταμού.

Η Ιστορία

Πριν το χτίσιμο της παλιάς γέφυρας στον ποταμό Νερέτβα, υπήρχε στην ίδια θέση παλιά γέφυρα. Αυτή η γέφυρα, για πρώτη φορά αναφέρεται σε επιστολή προς το συμβούλιο της πόλης του Ντουμπρόβνικ και που λέει ότι ο Vladislav Hercegovic, γιος του Hercega Stjepana, είδε δυο πύργους και μια γέφυρα πάνω από τον Νερέτβα (do castelli al ponte Neretva).

Το καλντερίμι. (Φωτο: ΑΓΠ)

Κατά άλλες μαρτυρίες το 1466 υπήρχε μια μικρή πόλη κοντά στη γέφυρα.

Δεν είναι ακριβώς γνωστό πότε χτίστηκε αυτή η πρώτη γέφυρα, αλλά είναι σίγουρο ότι υπήρχε μέχρι την εποχή του σουλτάνου Μωάμεθ του Β', τον 15ο αιώνα, όταν χτίστηκε η νέα.

Ο Catib Celebi, Τούρκος περιηγητής του 17ου αιώνα, έγραψε ότι ήταν ξύλινο, φθαρμένο και πως ο κόσμος φοβόταν να το περάσει.

Τότε κάποιος με το όνομα Μουσταφά, ντόπιος πολίτης, ζήτησε από τον σουλτάνο Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή να χτιστεί μια νέα γέφυρα.

Το έργο δόθηκε στον Mimar Hajruddin, φημισμένο αρχιτέκτονα από την Κωνσταντινούπολη και μαθητή του σπουδαίου Sinan.

Σύμφωνα με την παράδοση ο Hajruddin, όταν στήθηκαν τα καλούπια, έφυγε από το Μόσταρ από φόβο προς τον Σουλεϊμάν, ο οποίος τον είχε απειλήσει ότι θα τον κρεμάσει αν καταρρεύσει η γέφυρα. Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο Hajruddin είδε ποτέ την γέφυρα. Στη θέση του Hajruddin πήγε ο Mehmet Karadoz.

Η καμάρα και ο Πύργος. (Φωτο: ΑΓΠ)

Το έργο ξεκίνησε να χτίζεται στις 24 Οκτώβρη του 1557 και για να το χτίσουν χρειάστηκαν 456 μπλοκ ογκόλιθοι και 300.000 γρόσια, τα τότε χρήματα της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Η πέτρα ήταν η περίφημη tenclija, που πιθανώς να έβγαζαν από ένα νταμάρι 5 χιλιόμετρα νότια της πόλης, όπου υπάρχουν ίχνη του..

Οι χτίστες ήταν κυρίως από την περιοχή του Ντουμπρόβνικ και του Popovo, οι οποίοι ήταν ξακουστοί χτίστες και ξυλουργοί.

Το έργο ολοκληρώθηκε εννέα χρόνια αργότερα, το 1566 και η γέφυρα ονομαζόταν “Νέα”, “Sultan Sulejman”, “Μεγάλη” και “Παλιά” (Stari).

Η καταστροφή

Κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, 1992-1995, καταστράφηκε από τις Κροατικές δυνάμεις, στις 9 Νοέμβρη του 1993.

Οι βομβαρδισμοί της γέφυρας και του πύργου ξεκίνησαν στις 8 Νοέμβρη με εκτόξευση πυραύλων, οι οποίοι τελείωσαν στις 9 Νοέμβρη με την πλήρη καταστροφή του γεφυριού και του πύργου.

Το ξαναχτίσιμο

Η καινούργια γέφυρα άρχισε να χτίζεται το 2003 και τελείωσε τον επόμενο χρόνο, με την παρέμβαση της UNESCO και την οικονομική συνεισφορά της Ιταλικής και της Τουρκικής Κυβέρνησης.

Ατενίζοντας τον Νερέτβα. (Φωτο: ΑΓΠ)

Το μήκος της είναι 29 μέτρα και το ύψος 20, ενώνοντας και πάλι στο ίδιο σημείο τις όχθες του Neretva και σηματοδοτόντας την αναγέννηση της πόλης του Mostar και όλης της χώρας.

Δείτε το παρακάτω  video για το γεφύρι στο Mostar: