Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2022

Γεφύρι Σμέρνας. Ζαχάρω Ηλείας.

   Πρόκειται για ένα μονότοξο, ημικυκλικό γεφύρι, με μια σειρά θολίτες, χωρίς στηθαία και επίπεδη επιφάνεια διάβασης, κάτω από το χωριό Σμέρνα του δήμου Ζαχάρως και σε απόσταση 4 χιλιομέτρων απ’ αυτό, που γεφυρώνει το Σμερνέϊκο ποτάμι.

                       Το γεφύρι από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

  Δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση αφού το στεφάνι του από ανάντη έχει αποκολληθεί και επιπλέον το αριστερό βάθρο αλλά και το τόξο από ανάντη έχει υποστεί ρωγμές με κίνδυνο κατάρρευσής του από κάποιο δυνατό κατέβασμα του ρέματος, που μαζεύει όλα τα νερά από την λεκάνη της περιοχής. Απαιτείται άμεση επισκευή με την ευθύνη ειδικών.


Οι ζημιές από ανάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
 

  Ένωνε το χωριό με τα χωράφια των ντόπιων που βρίσκονται πιο κάτω προς την περιοχή της Ζαχάρως, όπως επίσης και με την ίδια την κωμόπολη.

   Κατά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 η περιοχή κάηκε ολοσχερώς καυ υπήρξαν και αρκετά θύματα στην ευρύτερη περιοχή.

  Πάνω ακριβώς από το στεφάνι υπάρχει μια σειρά από λίθους που προεξέχει κατά 3 πόντους και καλύπτει όλη την επιφάνεια του γεφυριού.

 

Το κλειδί. Λεπτομέρεια. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.
 

  Δίπλα του ακριβώς είναι το καινούργιο τσιμεντένιο γεφύρι που ενώνει τη Σμέρνα με τη Μάκιστο και τα άλλα χωριά της περιοχής.

  Άγνωστος ο πρωτομάστορας όπως και ο ακριβής χρόνος κατασκευής του. Πιθανολογείται ότι χτίστηκε από λαγκαδινούς μαστόρους στα μέσα του 19ου αιώνα. Αυτό συμπεραίνεται από το ότι το παρόμοιο γεφύρι που βρίσκεται μέσα στη Ζαχάρω επί του ποταμού Άνυγρου, που κατά μαρτυρίες των ντόπιων χτίστηκε περίπου το 1850 από λαγκαδινούς μαστόρους.


 Η ζημιά στο αριστερό βάθρο και το τόξο από ανάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 

 Ο Φώτης Βλάχος, από το διπλανό χωριό Μάκιστος, πρόεδρος του συλλόγου Μακισταίων Ολυμπίας και εκδότης της τοπικής εφημερίδας Μακιστία,  μας λέει για το γεφύρι:

   «Το γεφύρι αυτό ενώνει (σ.γρ. ένωνε) τη Σμέρνα με τη Ζαχάρω. Ήτανε ο πιο παλιός δρόμος, ο μοναδικός δρόμος που υπήρχε τότε, δεν υπήρχε άλλος, και...πότε χτίστηκε? Άγνωστο. Οι παππούδες μας εδώ και 100 χρονών δεν γνωρίζουν πότε χτίστηκε το γεφύρι αυτό. Εκτιμούμε ότι είναι πολύ παλιότερο. Η αρχιτεκτονική του είναι απ’ ότι φαίνεται είναι όμοια με τις άλλες, των άλλων γεφυριών που έχουμε επισκεφτεί αλλά από τη μια πλευρά, όπως βλέπετε και εσείς, είναι έτοιμο να γκρεμιστεί. Ελπίζουμε να ενδιαφερθεί κάποιος για αυτή την υπόθεση. 

               Η ζημιά στο δεξιό βάθρο από ανάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 Ήταν ο παλιός δρόμος, όπου ο κόσμος πήγαινε με τα πόδια. Σε κάποια στιγμή που έγινε αυτοκινητόδρομος άλλαξε θέση και λίγο πιο κάτω και μετά τελείως, αρκετά μακρύτερα και πλέον η προσέγγιση της Σμέρνας γίνεται από το Δυτικό μέρος ενώ τώρα μέσω του γεφυριού ήταν από το Νότιο μέρος, η προσέγγιση του χωριού. Δυστυχώς, παρ’ ότι έχουμε ρωτήσει παλαιούς ανθρώπους, γέροντες, κανείς δεν γνωρίζει τίποτα γι’ αυτό το γεφύρι, πότε χτίστηκε και από ποιους. 

 

Το χωριό Σμέρνα. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 

Ο τόπος με τις μεγάλες πυρκαγιές είχε καεί όλος. Όλος. Είναι μέσα στο πανέμορφο δάσος της Σμέρνας μέχρι τη Μάκιστο, όλη αυτή η πλευρά του Λαπίθα, η οποία ήτανε γεμάτη με πουρνάρια και αριές, ένα φοβερό δάσος, μοναδικό δάσος, κάηκε ολοσχερώς το 2007. Σημειώνεται ότι εδώ στη Σμέρνα είναι το μοναστήρι της Παναγιάς, που γιορτάζει στις 15 Αυγούστου και που είναι πάρα πολύ σημαντικός θρησκευτικός χώρος και που πλήθος κόσμου έρχεται εδώ και σαφώς ερχόταν και τότε απ’ αυτό το δρόμο, απ’ αυτό το γεφύρι γιατί δεν υπήρχε άλλο. Οι καλλιέργειες των ανθρώπων αυτών (σ γρ. από τη Σμέρνα) είναι από δω και κάτω. Σχεδόν μέχρι τη Ζαχάρω. 


 Το γεφύρι από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Καλλιεργούσαν τα πάντα. Σιτηρά, αμπέλια, σταφίδες, τα πάντα είχανε. Δίπλα του ακριβώς είναι το καινούργιο τσιμεντένιο γεφύρι που ενώνει τη Σμέρνα με τη Μάκιστο και τα άλλα χωριά της περιοχής».

 Οι διαστάσεις του είναι:

                       Άνοιγμα καμάρας: 4 μ.

                       Ύψος: 3.35 μ.

                       Πλάτος: 3,80 μ.

                       Μήκος: 10 μ.

                       Μήκος  καμαρολιθιού: 0,45 μ.

Δείτε το παρακάτω video για το γεφύρι στη Σμέρνα: