Καλωσόρισμα ΑΓΠ

....της Πέτρας και του Νερού

Πέτρα και νερό!
Δύο υλικά, που συναντά κανείς σε αφθονία στην Ελληνική γη.
Πέτρα και νερό!
Δύο στοιχεία, που καθημερινά συναντάμε στη ζωή μας.
Πέτρα και νερό!
Με τη δική του μεταφορική σημασία το καθένα.
Πέτρα και νερό!
Σταυραδέρφια της Μάνας φύσης.

διαδρομές.... 
Η  πέτρα που φανερώνει τις δυσκολίες που περνάμε, μαρτυρά το χρόνο και τις αναμνήσεις, την ανάγκη, την ιστορία.
Το νερό που οδηγεί στη λύτρωση, που δείχνει δρόμους και χαράζει πορεία.
Το ένα συμπληρώνει το άλλο.
Το ένα αποζητά τη βοήθεια του άλλου.
Το ένα σφιχταγκαλιάζει το άλλο.

της φύσης τα καμώματα....
Πολλές φορές "κονταροχτυπιούνται" μεταξύ τους. Μα πάντα νικητής βγαίνει το νερό!
Έτσι, το νερό τρέχει και σμιλεύει την πέτρα φτιάχνοντας κάποτε-κάποτε απαράμιλλα έργα τέχνης.
Στο πέρασμά του από την πέτρα, "γεννά" σπήλαια, φαράγγια, καταβόθρες, βάραθρα, γεφύρια, περίτεχνα σχέδια.

δημιουργήματα....
Κάποιες φορές, είναι ο άνθρωπος, που χρησιμοποίησε την πέτρα για να δαμάσει το νερό.
Και το κατόρθωσε.
Έστησε πέτρινα γεφύρια, ακονίζοντας με τη σειρά του την πέτρα, για να διαβεί το ορμητικό ρέμα.
Γεφύρια, που ακουμπάνε πάνω σε πολλά πόδια.
Δύο, τρία, τέσσερα ή και περισσότερα, για να δρασκελίσει το νερό ενώνοντας τους τόπους.
Και τους ανθρώπους. Και τον κόσμο.
Έτσι, ο άνθρωπος εκμεταλλεύτηκε όλες τις δυνατότητες, που η φύση παρέχει απλόχερα.
Απλόχερα και εμείς εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας σ' αυτούς τους δουλευτάδες, που φτιάξανε γεφύρια με αντοχή και ομορφιά. Σμίξανε χωριά και τάφεραν σε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο.

μνήμες....αναφορές....βιώματα.... 
 Στη διαδρομή του χρόνου, μέσα από απάνθρωπες και βέβηλες συμπεριφορές αλλά και φυσικές καταστροφές, έφτασαν στις μέρες μας όπως έφτασαν!
 Τα θαυμαστά αυτά έργα της λαϊκής μας γεφυροποιίας πρέπει να παραδοθούν αλώβητα και με σεβασμό, στη μνήμη και τον θαυμασμό των επόμενων γενιών.

Καλώς ήλθατε στους δρόμους του νερού και της πέτρας
Καλώς ήλθατε στον θαυμαστό κόσμο των πετρογέφυρων
Καλώς ήλθατε στο Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Θοδωρής Χαμάκος / Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου (Α.Γ.Π.)
Αγίου Δημητρίου 29
18547 Νέο Φάληρο                                         
Πειραιάς
Τηλ.        210 4829520                                    
Κιν.        693 7433866                                      
Email: theodoros.hamakos@uww.org

           thodorischamakos@gmail.com          

Youtube: www.youtube.com/agpelop       
Blog:  www.agpelop.blogspot.gr                                   
Facebook: www.facebook.com/thodorischamakos                                  

The arch-bridge in Gadaby-Azerbaijan

 Βρίσκεται στην περιοχή  Gadaby του Αζερμπαϊτζάν, κοντά στο χωριό Duzyurd και οι ντόπιοι την λένε Qanli Kopru (bloody bridge- «Αιματηρή Γέφυρα»).

 Ο λόγος που την αποκαλούν έτσι είναι επειδή συνέβη ένα θανατηφόρο τροχαίο, κατά το οποίο βαγόνια έπεσαν από τη γέφυρα σκοτώνοντας όλους τους ανθρώπους.

Η γέφυρα από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

  Αποτελούσε κομμάτι του πρώτου σιδηροδρόμου που χτίστηκαν μεταξύ 1879-1883 στο Νότιο Καύκασο και ήταν ο πρώτος σιδηρόδρομος στο Αζερμπαϊτζάν.

  Χτίστηκε από την Γερμανική εταιρεία των αδελφών Siemens για να συνδέσει σιδηροδρομικά, με γραμμή στενού εύρους, τις εγκαταστάσεις της εταιρείας χαλκού στην περιοχή. 

  Σήμερα, στο Gadabay υπάρχουν 23 τοξωτές γέφυρες σε διάφορα μήκη και πλάτη αυτής της διαδρομή και λίγες απ’ αυτές διατηρούν την αρχική τους  μορφή, ενώ οι περισσότερες βρίσκονται σε κακή κατάσταση. 

Η γέφυρα από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Η επιφάνεια διάβασης. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 

  Οι τοξωτές αυτές γέφυρες ήταν κομμάτι του πρώτου σιδηροδρόμου, του Narrow Gauge-Line που κατασκευάστηκε μεταξύ 1879-1883  στο Νότιο Καύκασο.

  Πρόκειται για μια ωραία, στιβαρή τρενογέφυρα, χτισμένη με την Γερμανική ακρίβεια, σε μια πανέμορφη περιοχή, με έξι ημικυκλικά τόξα και με κάθετα τα πλαϊνά τους, μια σειρά θολίτες και επίπεδη επιφάνεια διάβασης, που χρειάζεται άμεση επισκευή και συντήρηση λόγω σημαντικών φθορών από την εγκατάλειψη, τον χρόνο και τις φθορές από τα καιρικά φαινόμενα.

  Είναι ένα σπουδαίο αρχιτεκτονικό μνημείο, που αφαιρέθηκαν οι ράγες και προστατεύεται από το κράτος. 

Τα τόξα και τα βάθρα. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 

 

    Ο ντόπιος φίλος Turabi Aliyev μας λέει για το γεφύρι αυτό:

"Η τοξωτή γέφυρα στην περιοχή Gatabay είναι πασίγνωστη ως  Qanli Kopru, που μεταφράζεται σαν αιματηρή γέφυρα-bloody bridge. Ο λόγος που λέγεται έτσι είναι ένα δυστύχημα που στοίχισε τη ζωή στους επιβαίνοντες. Χτίστηκε από τους αδελφούς Siemens to 1879 σαν κομμάτι της σιδηροδρομικής γραμμής της περιοχής".

Με τους φίλους-συνοδούς Polad, Ebshan και Turabi. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Δείτε το παρακάτω βίντεο για το γεφύρι:

 

Γκρεμισμένο γεφύρι στην Κέρτεζη

 Βρισκόταν κοντά σε αυτό του Λίθου και γκρεμίστηκε κατά  την περίοδο της κατοχής, όπως λέγεται, όταν πέρασε από άνω του ένα βόδι.   

Όπως διαβάζουμε «στην πλατεία που έχει δημιουργηθεί μπροστά στα Τσιρικέϊκα, δυτικά της μεγάλης γέφυρας και πριν αυτή επεκταθεί, υπήρχε πέτρινο γεφύρι μονότοξο. Το γεφύρι αυτό ήταν παλιό, κανείς δεν γνώριζε πότε είχε κατασκευαστεί. Το γεφύρι αυτό είχε παύσει να χρησιμοποιείται από τις αρχές του περασμένου αιώνα, ευθύς ως κατασκευάστηκε η προς ανατολάς αυτού γέφυρα, η οποία χρησιμοποιείται και σήμερα. Τα χαρακτηριστικά της νέας γέφυρας καλύφτηκαν μετά τη συνεχή της επέκταση προς δυσμάς. Το παλαιό πέτρινο γεφύρι κατέρρευσε στην κατοχή από τη διέλευση μεγάλου ζώου (βοδιού). Κατά την επέκταση της νέας γέφυρας προς δυσμάς ξηλώθηκαν τα ακρόβαθρα του παλαιού γεφυριού και καλύφθηκαν τα σημεία του με μπετόν. Έτσι εξαφανίστηκαν τα ίχνη του γεφυριού παντελώς. Το γεφύρι αυτό ήταν της μορφής αυτής.»  (1)

                              Το βιβλίο του Ανδρέα Χρυσ. Βορύλλα.

Τέτοιας μορφής ήταν το γεφύρι στην Κέρτεζη. (2)

 

Σημειώσεις-βιβλιογραφία

1. Από το βιβλίο του Ανδρέα Χρυσ. Βορύλλα.

2. Ομοίως.

Γέφυρα Ριάλτο-Venezia. Ponte di Rialto-Βενετία. Ιταλία.

 Η Γέφυρα του Ριάλτο (Ιταλικά: Ponte di Rialto, Βενετσιάνικα: Ponte de Rialto) είναι η παλαιότερη από τις τέσσερις γέφυρες που γεφυρώνουν το Μεγάλο Κανάλι (Canal Grande) στη Βενετία της Ιταλίας.

 Συνδέει τις περιοχές του Αγίου Μάρκου (San Marco) και  Σαν Πόλο (San Polo) και έχει ανακατασκευαστεί αρκετές φορές από την πρώτη της κατασκευή ως πλωτή γέφυρα το 1173.

 Σήμερα αποτελεί σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο στην πόλη.

 Είναι σχεδιασμένη από τον Αντόνιο ντα Πόντε (Antonio Da Ponte) και η κατασκευή της ξεκίνησε το 1588 και ολοκληρώθηκε το 1591 αντικαθιστώντας την παλιά ξύλινη γέφυρα.  

Ponte di Rialto. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 Δύο ανηφορικές με σκαλοπάτια ράμπες οδηγούν σε μια κεντρική στοά. Εκατέρωθεν της στοάς, οι στεγασμένες ράμπες φέρουν σειρές καταστημάτων. 

 Η μηχανική της γέφυρας θεωρήθηκε τόσο τολμηρή που ο αρχιτέκτονας Βιντσέντζο Σκαμότσι ( Vincenzo Scamozzi) προέβλεψε μελλοντική καταστροφή. Η γέφυρα αψήφησε τους επικριτές της και έγινε ένα από τα αρχιτεκτονικά εμβλήματα και κορυφαία τουριστικά αξιοθέατα στη Βενετία.

Στο παλάτι των Δόγηδων (Palazzo Ducale). Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 

   Η πρώτη  διάβαση του Μεγάλου Καναλιού ήταν μια πλωτή γέφυρα που χτίστηκε το 1181 από τον Νικολό Μπαρατιέρι (Nicolò Barattieri) και ονομαζόταν Πόντε ντε λα Μονέτα (Ponte della Moneta), πιθανώς λόγω του νομισματοκοπείου που βρισκόταν κοντά στην ανατολική είσοδό της.

   Η ανάπτυξη και η σημασία της αγοράς του Ριάλτο στην ανατολική όχθη αύξησαν την κυκλοφορία στην πλωτή γέφυρα, οπότε αντικαταστάθηκε το 1255 από μια ξύλινη γέφυρα. Αυτή η κατασκευή είχε δύο ράμπες που συναντιόντουσαν σε ένα κινητό κεντρικό τμήμα, το οποίο μπορούσε να ανυψωθεί για να επιτρέψει τη διέλευση ψηλών πλοίων.  

 

Πλατεία Αγίου Μάρκου. (Piazza San Marco). 

Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου. 

 

 

Η σύνδεση με την αγορά οδήγησε τελικά σε αλλαγή ονόματος για τη γέφυρα.  

Κατά το πρώτο μισό του 15ου αιώνα, χτίστηκαν δύο σειρές καταστημάτων κατά μήκος των πλευρών της γέφυρας. Τα ενοίκια έφερναν εισόδημα στο Κρατικό Ταμείο, το οποίο βοήθησε στη συντήρηση της γέφυρας. 

Η συντήρηση ήταν ζωτικής σημασίας για τη ξύλινη γέφυρα. Κάηκε εν μέρει στην επανάσταση με επικεφαλής τον Μπαχαμόντε Τιέπολο (Bajamonte Tiepolo) το 1310. 

Το 1444, κατέρρευσε υπό το βάρος ενός πλήθους που έσπευδε να δει τον γάμο του Μαρκησίου της Φεράρα και κατέρρευσε ξανά το 1524. Η ιδέα της ανακατασκευής της γέφυρας από πέτρα προτάθηκε για πρώτη φορά το 1503. Αρκετά έργα εξετάστηκαν τις επόμενες δεκαετίες. 

Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 Το 1551, οι αρχές ζήτησαν προτάσεις για την ανανέωση της Γέφυρας του Ριάλτο. Σχέδια προσφέρθηκαν από διάσημους αρχιτέκτονες, όπως ο Γιάκοπο Σανσοβίνο (Jacopo Sansovino), ο Παλλάδιο (Palladio) και ο Βινιόλα (Vignola), αλλά όλα περιελάμβαναν μια κλασική προσέγγιση με αρκετές καμάρες, η οποία κρίθηκε ακατάλληλη για την περίσταση. Ο Μιχαήλ Άγγελος  (Michelangelo ) θεωρήθηκε επίσης ως ο σχεδιαστής της γέφυρας.

 Είναι η παλαιότερη στο Canal Grande με μήκος 48 και ύψος 30 μέτρα και σημείο αναφοράς για την Βενετία.

 Δείτε το παρακάτω βίντεο για το γεφύρι: 

 

 

Γεφύρι στο νερόμυλο του Λούκου. Αγρίδι Καλαβρύτων.

 

Το συναντάμε στο χωριό Αγρίδι και στην περιοχή νερόμυλος του Λούκου, στη θέση Λιβάδι, να γεφυρώνει το ομώνυμο ποταμάκι που περνάει δίπλα στο χωριό, οι πηγές του οποίου βρίσκονται στη θέση Λιβάδι.

Μέχρι το 1936 ένωνε όλα τα χωριά της περιοχής με το Σοποτό (Αροάνια).

Μας είναι άγνωστο πότε ακριβώς χτίστηκε και ποιος ήταν ο πρωτομάστορας.

Κάποιοι θεωρούν ότι είναι έργο Λαγκαδινών και και κάποιοι άλλοι ότι χτίστηκε από τον μυλωνά για να διευκολύνει την πρόσβαση στο μύλο.

                                       Ο καθαρισμός. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 Το γεφύρι ήταν καλλειμένο με δέντρα και χόρτα και με τη βοήθεια των ντόπιων καθαρίστηκε και αναδείχθηκε κατά τη διάρκεια της καταγραφής του. (1)

Είναι ένα όμορφο γεφύρι, με μια σειρά καλοπελεκημένους θολίτες, χωρίς στηθαία, κάθετα βάθρα όπως τα περισσότερα γεφύρια της ευρύτερης περιοχής και επίπεδη επιφάνεια διάβασης καλλειμένη με τσιμέντο.

Μια μαρτυρία ενός ντόπιου είναι σημαντική για την ιστορία και την χρήση του γεφυριού.

                                           Η συνέχεια. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 

Το γεφύρι καθαρό. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 «Βρισκόμαστε στη θέση Λιβάδι, στο νερόμυλο του Λούκου, Αγρίδι Αροανείας Καλαβρύτων. Αυτό το γεφύρι εξυπηρετούσε όλα τα χωριά από Σοποτό και κάτω, επειδή το Σοποτό ήταν τότε έδρα του τότε δήμου Αροανείας και για εμπορικούς σκοπούς ήτανε όλα τα εμπορικά καταστήματα στο Σοποτό. Όλα τα χωριά, Τριπόταμα, Λειβάρτζι, Πλακα, Αγράμπελα, Λεχούρι, Ανάσταση, Καμενιάνοι, Δροβολοβό, Δεσινό, Αγρίδι περνούσαν από δω προ του ’36. Το ’36 έγινε ο αμαξιτός δρόμος. Αυτό δεν το ξέρουμε (πότε και από ποιον χτίστηκε). Ενδέχεται να το είχε χτίσει, επειδή ήταν επιχειρήσεις τότε οι μύλοι, ενδέχεται να τον είχε χτίσει ο μυλωνάς εδώ. Ενδέχεται.»

                                              Οι διαστάσεις του είναι:

Άνοιγμα καμάρας             3,10 μ.

Ύψος                                      1,50 μ.

Πλάτος                                 3 μ.

Μήκος                                  7,50 μ.

Μήκος καμαρολιθιού     0,40 μ.

 

1.Η βοήθεια των ντόπιων Φωτόπουλου Κώστα (Αγρίδι) και Κουσιαφέ Δημήτρη (Σοποτό) ήταν καταλυτική.

Δείτε το παρακάτω βίντεο για το γεφύρι: