Το Μπαστογέφυρο, στη Μεσσηνία

Το Μπαστογέφυρο ή “Μπαστογιόφυρο”, όπως το λένε οι ντόπιοι, βρίσκεται στην περιοχή “Κάραβος”, του τοπικού διαμερίσματος Ανεμομύλου, του τέως Δήμου Αρίου, τώρα Καλαμάτας και χρονολογείται από το 1950, όταν είχε χτιστεί επί του ποταμού Πάμισου για να ενώσει τα κοντινά χωριά και να εξυπηρετούνται οι ντόπιοι.

Η περιοχή λέγεται 'Κάραβος”, γιατί εκεί έδεναν τα καράβια τους οι αρχαίοι Μεσσήνιοι την τότε εποχή.

Φαίνεται, όπως αναφέρει και ο Παυσανίας, ότι ο Πάμισος ήταν πλωτός για μικρά πλεούμενα μέχρι τα “Μάτια” (Πηγές) και αυτό αποδεικνύεται από τα κομμάτια αλυσίδων τα οποία σχετικά πρόσφατα βρέθηκαν περασμένα στις τρύπες του βράχου, που υψώνεται στο μεγάλο Μάτι.

Μπαστογιόφυρο. (Φωτο: ΑΓΠ)

Κατά μαρτυρία του ντόπιου εκπαιδευτικού-βιολόγου και ερευνητή από το διπλανό χωριό Βαλύρα της Ιθώμης Γιάννη Λύρα, υπήρχαν ακόμη οι σιδερένιοι κρίκοι στο Μεγάλο Μάτι (Πηγή) του Πάμισου, που τους είχε δει όταν ήταν σε παιδική ηλικία, δίπλα στον αρχαίο ναό που ανακάλυψε ο Matton Valmin το 1929. (1)

Το γεφύρι είναι μονότοξο και βρίσκεται εκτός της κοίτης του ποταμού Πάμισου, όταν αυτός άλλαξε την κοίτη του, λόγω αναδασμού.

Τα στηθαία αποτελούνται από μεγάλες μονοκόμματες επεξεργασμένες πέτρες (πορόλιθος), ενώ τα καμαρολίθια είναι μεγάλων διαστάσεων, που καταλήγουν σε τριγωνικό σχήμα.

Ονομάστηκε έτσι λόγω του μικρού οικισμού Μπάστα (Πλατύ από το 1927), που βρίσκεται κοντά στο γεφύρι.

Τα σημάδια της καταστροφής. (Φωτο: ΑΓΠ)

Βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση λόγω εγκατάλειψης, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες κάποιων τοπικών κοινωνικών και πολιτιστικών φορέων και τις μεμονωμένες ενέργειες μερικών ευαίσθητων ντόπιων για την διατήρηση της ιστορίας και του πολιτισμού μιας παλιάς ιδιαίτερης εποχής.

Μέρος του στηθαίου έχει γκρεμιστεί, ενώ από κατάντη τα καμαρολίθια είναι έτοιμα να καταρρεύσουν γι' αυτό και έχουν γίνει και κάποιες ακαλαίσθητες παρεμβάσεις στήριξης με τσιμέντο, τόσο των στηθαίων όσο και άλλων μερών του γεφυριού από ντόπιους φορείς.

Μπαστογιόφυρο. (Φωτο: ΑΓΠ)

Κι εδώ παρατηρείται το γνωστό “πλιάτσικο”, παρά το ότι έχει γίνει προσπάθεια πρόχειρης περίφραξης από τους τοπικούς φορείς, όπου κάποιοι “καλοθελητές” μετά την μετατόπιση της κοίτης του Πάμισου και το πέρασμα του γεφυριού σε αχρησία, έσπευσαν να το εκμεταλλευθούν αφαιρώντας πέτρες από το γεφύρι.

Ο Γιάννης Λύρας μας λέει για το γεφύρι αυτό: “...Βρισκόμαστε στο Μπαστογιόφυρο, που εμείς το λένε Ανεμόμυλο...τα χωριά άλλαξαν την ονομασία με βάση το ΦΕΚ του 1927. Εδώ τώρα με τα έργα που έγιναν, τον αναδασμό, αλλάξανε την κοίτη του ποταμού και το γεφύρι αυτό έμεινε λίγα μέτρα πιο πέρα μόνο του. Θα σου στείλω και μια φωτογραφία με τις πέντε βάρκες, την οποία είχανε βάλλει οι κάτοικοι εδώ του χωριού Πλατύ σε εφημερίδα του 2003, που δείχνει ότι ο ποταμός Πάμισος ήταν πλωτός για μικρές βάρκες μέχρι σχετικά πρόσφατα, πριν γίνει ο αναδασμός και αλλάξει η κοίτη του ποταμού. Είναι αφημένο στη μοίρα του και αποτελεί πόλο τουριστικής έλξης” (2)

Βάρκες στο Μπαστογιόφυρο. (Πηγή: Γιάννης Λύρας)

Και αυτό το γεφύρι χρειάζεται τη στήριξη και την φροντίδα των επίσημων ντόπιων και μη αρχών για να σωθεί και να μεταφέρει την ιστορία και την εμπειρία μιας άλλης ωραίας και γνήσια ανόθευτης εποχής,

Βιβλιογραφία – Σημειώσεις

1. Μαρτυρία του Γ. Λύρα στον γράφοντα στις 11/5/2012
2. Ομοίως.
   
   
   Δείτε το σχετικό video και στο: Youtube.com/agpelop