Ιστορικό του Αρχείου Γεφυριών Πελοποννήσου

"Κάποτε ο δάσκαλος ενός ορεινού χωριού της Πελοποννήσου ρώτησε ένα μαθητή ποιός έφτιαξε τον κόσμο και εκείνος του απάντησε αμέσως: οι Λαγκαδινοί..." 
Εδώ ο Λαγκαδινός μάστορας ζωγραφίζει χτίζοντας την πέτρα...

Το Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου (Α.Γ.Π.) δημιουργήθηκε από το 1998 από τον Θοδωρή Χαμάκο. Το υλικό, που από παλιά είχε αρχίσει να συλλέγεται, ταξινομείται και μελετάται έτσι ώστε να παρουσιάζεται ολοκληρωμένη η εικόνα των γεφυριών της πέτρας σε όλα τα επίπεδα (ιστορικά, αρχιτεκτονικά, κατασκευαστικά, οικονομικά, κοινωνικά, λαογραφικά, πολιτιστικά).

 Χώρος έρευνας και καταγραφής είναι η Πελοπόννησος, όπου η κατεργασία και η χρησιμοποίηση της πέτρας άκμασε κυρίως από τον 17ο αιώνα έως τον β' παγκόσμιο πόλεμο και που τα πέτρινα γεφύρια δεν καλύπτουν μόνο τις ανάγκες επαφής και επικοινωνίας αλλά στην ουσία εξελίχθηκαν σε αξιοθαύμαστα έργα λαϊκής αρχιτεκτονικής που στέκουν αγέρωχα στο χρόνο, ενώνοντας το παλιό με το καινούργιο, ενώνοντας στην ουσία τον...κόσμο.

Μαστοροχώρια με οργανωμένα μπουλούκια ήταν στην γορτυνία, πρώτα και καλύτερα τα Λαγκάδια, τα χωριά Σέρβου, Ρεκούνι (Λευκοχώρι), Μπουγιάτι (Λυσσαρέα), Βρετεμπούγα (Δόξα), Βυζίκι, Ζουλάτικα (Αετοράχη), Ψάρι, Κατσουλιά (Περδικονέρι) κτλ, στα Καλάβρυτα τα κλουκινοχώρια Αγία Βαρβάρα, Σόλοι, Περιστέρα, Μεσορούγι, Χαλκιάνικα στην Κυνουρία με τους ονομαστούς Τσάκωνες Χτίστες, στη Μάνη, στην Επίδαυρο, στο Φενεό τα χωριά Καλύβια, Φονιά, Βίλια, Γκούρα, Ταρσός.

Σπουδαίοι, οι σπουδαιότεροι όλων, τεχνίτες της πέτρας ήταν οι ξακουστοί Λαγκαδινοί μαστόροι, που η συμβολή τους στη διαμόρφωση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής είναι τεράστια. Ισορρόπησαν απόλυτα το σεβασμό προς το ορεινό τοπίο της Πελοποννήσου με τις ανάγκες των κατοίκων.

Ιστορίες, μύθοι, ανέκδοτα, παροιμίες, συνθηματικές λέξεις και φράσεις διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας μαρτυρώντας και αναδεικνύοντας τη ζωή και τη δράση των φημισμένων αυτών μαστόρων της πέτρας.

Τα ξεχωριστά και αξιοθαύμαστα αυτά έργα της λαϊκής αρχιτεκτονικής, που στέκουν καμαρωτά στο χρόνο ενώνοντας το θρύλο με την πραγματικότητα και στεριώνοντας δρόμους με ποτάμια καθώς και οι μαστόροι τους, που με τόση φαντασία και μαεστρία πελέκησαν την πέτρα μεταφέροντας την τέχνη τους από γενιά σε γενιά, πρέπει να αποτελούν σήμερα αντικείμενο θαυμασμού και κυρίως μελέτης και περισυλλογής.

Έχουν τεράστια καλλιτεχνική και πολιτιστική αξία και αποτελούν εφόδια για την αισθητική ανάπλασή μας.

Τα γεφύρια όχι μόνο ένωσαν τον κόσμο. 

Άλλαξαν τον κόσμο