Γεφύρι Ρακιά στα Καστριά Καλαβρύτων.

 Το συναντάμε στο ρέμα της Μαύρης Λίμνας, κάτω από το χωριό Καστριά του δήμου Καλαβρύτων.

   Κοντά στο γεφύρι υπάρχει το χάνι του Μαμμουνά. Υπήρχαν άλλα δύο χάνια, τα Γκλαβέϊκα χάνια.

Η επιφάνεια διάβασης. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

  Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό γεφύρι σε άριστη κατάσταση, καλοδιατηρημένο σε μια περιοχή γεμάτη πλατάνια, χωρίς στηθαία, καταβιβασμένο με κάθετα τα πλαϊνά του από ένα σημείο και κάτω.

  Η επιφάνεια διάβασής του είναι επίπεδη με επίστρωση τσιμέντου, που κατά μαρτυρίες των ντόπιων έγινε πριν 30-35 χρόνια.

Το γεφύρι από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 Επίσης επίστρωση τσιμέντου έχει και στα δύο άκρα του, που σχηματίζουν καμπύλες ανάλογες της κλήσης του δρόμου.

 Το γεφύρι αποτελούσε κομμάτι του παλιού δρόμου Καλάβρυτα-Κλειτορίας-Τρίπολης, του δεύτερου δρόμου, της «Παλιάς Δημοσιάς» όπως τον έλεγαν οι ντόπιοι.

 

 Η επιφάνεια διάβασης και το τόξο από κατάντη.

Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 Κατά μαρτυρίες των ντόπιων χτίστηκε πριν το 1821 και η συντήρησή του έγινε πολύ αργότερα από ντόπιους και λαγκαδινούς μαστόρους της πέτρας.

  Ο ντόπιος Δουκλιάς Σωτήρης, Αντιδήμαρχος Κλειτορίας, βαθύς γνώστης της γεωγραφίας και της ιστορίας της περιοχής, μας λέει για το γεφύρι αυτό:

 «Βρισκόμαστε στην τοποθεσία Καστριά, είμαστε στη θέση “Ρακιά-Άγιος Γεώργιος”. Δίπλα μας κυλάει ο χείμαρρος της Μαύρης Λίμνας και πίσω μας είναι το μονότοξο γεφύρι που σύνδεε τα Καλάβρυτα με την Κλειτορία και την Τριπολιτσά. Ήτανε ο δρόμος “της Παλιάς Δημοσιάς” όπως λέγανε. Γνωρίζουμε ότι το γεφύρι είναι πολύ παλιό, πριν το 1821 και μεταγενέστερα συντηρήθηκε από ντόπιους μαστόρους και λαγκαδινούς. Το ρυάκι αυτό συνδέεται με τον Αροάνιο πιο κάτω και ο Αροάνιος με το Λάδωνα και καταλήγουν όλοι στη λίμνη του Λάδωνα. Έρχεται από τον Απανόκαμπο, τα Σουδενά που λέμε στις παρυφές του όρους Χελμός, συναντιέται με την πηγή της Μαύρης Λίμνας και συνεχίζει προς τον Αροάνιο.»

 

 

Με τον Σωτήρη Δουκλιά.

Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου. 

                                        

  

 

Οι   διαστάσεις του είναι:

         Άνοιγμα καμάρας:  6,80 μ.

       Ύψος: 4.30 μ. καθαρό.

      Πλάτος: 3,20 μ.

    Μήκος: 35,5 μ.

                 Μήκος καμαρολιθιού: 0,60 μ.

Το γεφύρι στο χείμαρο της Μαύρης Λίμνας. Φώτο Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

  Το στυλ αυτό του γεφυριού είναι από τα γνωστότερα στην περιοχή, που τα πιο πολλά έχουν χτιστεί στο τέλος του 19^ου-αρχές του 20ού αιώνα.

 

 

 Χάνι Μαμμουνά, τώρα ανήκει στην οικογένεια Παντούλια, κοντά στο γεφύρι.

Φώτο: Georgios Marossis 

 

Δείτε το παρακάτω βίντεο για το γεφύρι:

 

Ottoman bridge. Kruje - Albania.

  Πρόκειται για ένα μονότοξο πέτρινο γεφύρι, ημικυκλικό, με μια σειρά θολίτες, καλντεριμωτή και καμπυλωτή επιφάνεια διάβασης, χωρίς στηθαία, σχετικά πρόσφατα ανακαινισμένο που γεφυρώνει το ρέμα που συναντάμε πηγαίνοντας προς το κέντρο της ιστορικής κωμόπολης Kruje, στην κεντρική Αλβανία.

Το γεφύρι από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Είναι ένα από τα πολλά γεφύρια στην Αλβανία με το όνομα Ottoman bridge που δείχνει και την περίοδο κατασκευής του.

  Δυστυχώς, όπως συχνά συμβαίνει, η περιοχή του γεφυριού έχει γίνει σημείο απόθεσης σκουπιδιών και άλλων υλικών και που σε σχέση με τα φερτά υλικά μετά από μεγάλα κατεβάσματα του ρέματος είναι πολύ πιθανόν να δημιουργήσουν προβλήματα στατικότητας του γεφυριού.

Η επίπεδη και καλντεριμωτή επιφάνεια διάβασης. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

  Ο φίλος, γνώστης των γεφυριών της περιοχής, Nusret Latifi και συνοδοιπόρος στην καταγραφή των πέτρινων γεφυριών στην Αλβανία και την Βόρεια Μακεδονία, μας λέει για το γεφύρι αυτό:

 «Επισκεφτήκαμε με τον φίλο Κύριο Χαμάκο μια άλλη μικρή γέφυρα στην περιοχή Kruje. Χτίστηκε κατά την Οθωμανική περίοδο, έχει ένα τόξο και συνέδεε την Kruje με την Fushe Kruje. Αυτά είναι τα μόνα που γνωρίζω για το γεφύρι αυτό».

Χαρακτηριστικός τύπος παλιού σπιτιού της περιοχής. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 

 

Με τον Nusret Latifi στο γεφύρι. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

 

Γεφύρι Τσάκαλη στα Τσακαλέϊκα. Κέρτεζη-Καλαβρύτων.

 Είναι χτισμένο στη θέση Τσακαλέϊκα επί του χειμάρρου Ελλάδα ή Ελά, του οποίου οι μικρές πηγές που δημιουργούνται από τα χιόνια και τις βροχές βρίσκονται στο βουνό Καρβελού και που ενώνεται 200 μέτρα πιο κάτω με τον Κερτεζίτικο Βουραϊκό, στον μύλο του Λιάρου-Λαφογιάννη.

Χτίστηκε, από την τότε κοινότητα όπως και τα άλλα τρία, την περίοδο 1933-36 για να ενώσει τη νοτιοδυτική Κέρτεζη (περιοχή Κεφαλοβρύσου ή Αγιάννη) με την περιοχή Τσακαλέϊκα (νότια Κέρτεζη-πρόποδες καστανόδασους-Κουτσουβέρι), χωρίς να γνωρίζουμε τον πρωτομάστορά του, όπως επίσης και των άλλων γεφυριών.

                                          Το γεφύρι από κατάντη. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Είναι ένα μονότοξο γεφύρι, καταβιβασμένο, με κάθετα βάθρα, χωρίς στηθαία, μια σειρά καλοπελεκημένους θολίτες, του οποίου έχει γίνει τσιμεντένια επέκταση και στις δύο πλευρές του όπως επίσης και στην επιφάνεια διάβασής του. Από ανάντη επιπλέον έχει προστεθεί προσθήκη από τσιμεντένιο αυλάκι που μετέφερε νερό για το πότισμα των κήπων της περιοχής.

Οι διαστάσεις του είναι:

Άνοιγμα καμάρας: 4  μ.

Ύψος: 2,50 μ.

Πλάτος: 3,05 μ.

Μήκος: 12 μ.

Μήκος καμαρολιθιού: 0,38 μ.

Διάστημα από κεντρικό θολίτη (Κλειδί) με επιφάνεια διάβασης: 0,22 μ.

 Η μαρτυρία ενός ντόπιου είναι σημαντική για το γεφύρι και για την περιοχή, που λέει:

«Βρισκόμαστε πάνω στην κοίτη του παραπόταμου με το όνομα Ελλάδα που έρχεται κυρίως από τις μικρές πηγές του βουνού Καρβελού, που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της Κέρτεζης από το οποίο πέρναγε ο αρχαίος δρόμος προς Καμενιάνους, Δροβολοβό,κλπ. Δεν φέρνει πάρα πολύ νερό όταν δεν βρέχει διότι με τις πάρα πολλές και βαθειές ρίζες του καστανοδάσους και κάποιων άλλων δέντρων τα περισσότερα νερά συγκρατούνται. 

 

                               Το γεφύρι και οι τσιμεντένιες παρεμβάσεις. Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου.

Το γεφύρι αυτό φτιάχτηκε με τα υπόλοιπα το 1933-36 όπως είπαμε μάλλον από λαγκαδινούς μαστόρους διότι έχουν όλα την ίδια μορφή και το ίδιο σχέδιο. Ενώνει το κεντρικό χωριό δια μέσου της γέφυρας που είδαμε στου Πλιάκα-Γιαγουδή, μόνο που ο δρόμος αυτός σ’ ένα σημείο έχει κοπεί και τώρα έρχονται από άλλο σημείο, με την περιοχή Λυκακέϊκα, Τσακαλέϊκα και Ατιπέϊκα. Είναι μια γειτονιά με λίγα σχετικά σπίτια που είναι στους πρόποδες του βουνού Ελλάδα, στο λοφίσκο Κουτσουβέρι. Στα 100 μέτρα από δω συναντάει τον παραπόταμο Λίθο ή Μοναστηριά και την κοίτη των πολλών νερών που έρχεται από το Κεφαλόβρυσο και ουσιαστικά εκεί είναι οι απαρχές του Κερτεζίτικου Βουραϊκού που ενώνεται με το Συρμπανέϊκο και άλλα μικρά ποτάμια και κάνουν τον γνωστό Βουραϊκό  με το φαράγγι του Βουραϊκού.

Την ίδια περίοδο, την περίοδο δηλαδή της εφτάχρονης δικτατορίας-χούντας, βεβαίως υπήρχε ανάγκη λόγω των νέων τροχοφόρων και των μεγαλύτερων φορτηγών, κλπ. να αντέξουν τα γεφύρια τα πέτρινα και να διαπλατυνθούν αλλά έγιναν με έναν τρόπο μη σύννομο κατά τη γνώμη μου και όπως βλέπετε στη μία μόνο μεριά, στη βορειοανατολική, έγινε επέκταση περίπου 80 πόντων, απ’ ότι βλέπω, ένα στηθαίο εδώ για να μπορέσει να πέσει και τσιμέντο από πάνω και να περνάνε τα αυτοκίνητα. Στο άλλο μέρος, πίσω μου, δεν έχει στηθαία αλλά έχει γίνει ένα αυλάκι τσιμεντένιο γιατί οι κήποι αυτής της γειτονιάς από εδώ έπαιρναν νερό από το Κεφαλόβρυσο και ποτίζονταν. Και αντί να έχουν ένα ξύλινο, μια ξύλινη κορίτα που είχαν τα παλιά χρόνια, έφτιαξαν την ίδια περίοδο και ένα τσιμεντένιο αυλάκι.» (1)

 

Με τον Πάνο Μπούρδαλα.

1. Μαρτυρία στις 11/02/2025 του ντόπιου Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα.

Δείτε το παρακάτω βίντεο για το γεφύρι: