Τέσσερα σπουδαία πετρογέφυρα στην Κωνσταντινούπολη

Buyukcekmece koprusu-Γεφύρι της Μεγάλης λίμνης

Η σημαντική αυτή γέφυρα, απέχει 36 χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη στην περιοχή Buyukcekmece (Μεγάλη λίμνη) και χτίστηκε κατά την περίοδο 1566-1567 από τον φημισμένο αρχιτέκτονα Mimar Sinan (1489-1588).

.Buyukcekmece koprusu. Το συγκρότημα των τεσσάρων γεφυριών. (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

Αποτελείται από 28 τόξα και στην ουσία πρόκειται για ένα συγκρότημα τεσσάρων γεφυριών με διαφορετικό ύψος το καθένα και που από τα ανατολικά προς δυτικά έχουν αντίστοιχα 7-7-5 και 9 ανισοϋψή τόξα. Προκειμένου να στηρίξει τις βάσεις, ο Sinan δημιούργησε τρία μικρά νησάκια μέσα στη λίμνη, όπου πάνω τους πατάνε τα μεσόβαθρα της όλης κατασκευής. Πρόκειται πραγματικά για μια σπουδαία κατασκευή, για την οποία καμάρωνε ο Sinan, θεωρώντας την σαν "το αριστούργημα μου" όπως έλεγε.

Mimar Sinan. (Φωτο: ΑΓΠ)

Χτίστηκε με γκρίζα πέτρα πάνω στη Μεγάλη λίμνη και κοντά στη θάλασσα του Μαρμαρά για να ενώσει την Κωνσταντινούπολη με τη Δύση και τις σημαντικές πόλεις Silivri (Σηλυβρία) και Edirne (Αδριανούπολη). Λέγεται ότι στην ίδια θέση υπήρχε πριν ξύλινη γέφυρα, που είχε καταρρεύσει και για να διασχίσουν τη λίμνη χρησιμοποιούσαν σχεδίες. Πιστεύεται επίσης ότι στα πρώιμα βυζαντινά χρόνια και τα πρώτα της οθωμανικής παρουσίας εκεί υπήρχε γέφυρα πέτρινη, που αποτελούσε μέρος της Εγνατίας οδού.

Για την κατασκευή της χρησιμοποιήθηκαν 35-40.000 κυβικά μέτρα πέτρας και λέγεται ότι στοίχησε 11.450.000 χρήματα της εποχής (φλουριά), που πληρώθηκαν από το κρατικό ταμείο. Ξεκίνησε να χτίζεται κατά το τελευταίο έτος της βασιλείας του Σουλειμάν (1566), για να περάσει ο στρατός του για την εκστρατεία του το 1566 στο szigetvar της Ουγγαρίας και τελείωσε το πρώτο χρόνο της βασιλείας του γιού του Σελίμ Β’ (1567).

Οι τρεις δυτικές γέφυρες. (Φωτο: ΑΓΠ)

Το συγκρότημα, μια αριστοτεχνική πραγματικά κατασκευή, έχει μήκος 636, πλάτος 7,17 μέτρα και τα στηθαία του 0,80 μέτρα ύψος. Έχει προβόλους και η επιφάνειά του είναι στρωμένη με μεγάλες παραλληλόγραμμες πέτρες (καλντερίμι)

Εκτεταμένες επισκευές έγιναν την περίοδο 1986-1989 από την γενική διεύθυνση αυτοκινητοδρόμων. 
Ο μητροπολιτικός δήμος της Κωνσταντινούπολης (Buyuksehir Belediyesi), προκειμένου να τιμήσει τον μεγάλο αρχιτέκτονα που όπως λέγεται έχει αφήσει πίσω του 335 αρχιτεκτονικά έργα (τζαμιά, γεφύρια, μουσεία, βρύσες, χαμάμ, κλπ), έστησε το άγαλμά του το 2007 μπροστά στην είσοδο της γέφυρας, από τη μεριά της Κωνσταντινούπολης.

Silivri koprusu – Γέφυρα Σηλυβρίας

Είναι χτισμένη στον ποταμό που διασχίζει την πόλη Silivri (Σηλυβρία της Προποντίδας, το φημισμένο προάστιο της Πόλης), με γκρίζο ασβεστόλιθο, πάνω στο δρόμο που συνέδεε την Κωνσταντινούπολη με την Αδριανούπολη και 500 μέτρα περίπου πριν την εκβολή του ποταμού στη θάλασσα του Μαρμαρά..

Silivri koprusu. Γεφύρι Σηλυβρίας.  (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

Είναι και αυτή η σπουδαία και ογκώδης κατασκευή έργο του μεγάλου αρχιτέκτονα Mimar Sinan και κατασκευάστηκε το 1568 επί Σελήμ Β', γιου του Σουλειμάν, στη μνήμη του οποίου αφιερώθηκε.

Γέφυρα Σηλυβρίας. (Φωτο: ΑΓΠ)

Το μήκος της είναι 368 μέτρα, έχει καλντεριμωτή επιφάνεια και αποτελείται από 32 άνισα τόξα, τα περισσότερα των οποίων είναι οξυκόρυφα ενώ το στηθαίο του έχει ύψος 0,80 μέτρα.

Κατά περιόδους υπέστη διάφορες επισκευές με πρόσφατη αυτή του 1986-1989, όπου οι συντηρήσεις ήταν εκτεταμένες, από τη διεύθυνση αυτοκινητοδρόμων της Τουρκίας. Από το 2006 είναι κλειστή για τα οχήματα.

Kucukcekmece koprusu – Γέφυρα Μικρής λίμνης

Η κατασκευή της άρχισε, από τον Mimar Sinan και αυτή, επί σουλτάνου Σουλεϊμάν πιθανόν το 1560 και ολοκληρώθηκε από τον γιό του Σελίμ Β’. Δεν είναι γνωστή η ακριβής χρονολογία κατασκευής της επειδή δεν βρέθηκε καμιά προς τούτο επιγραφή.

Dr. Halil Ιbrahim Cicioglu. (Φωτο: ΑΓΠ)

Ο καθηγητής Halil Ibrahim Cicioglu, από το πανεπιστήμιο Gazi της Άγκυρας μας λέει για τη γέφυρα: «Αυτή η γέφυρα είναι χτισμένη στη λίμνη kucukcekmece πριν τη γέφυρα buyukcekmece και είναι χτισμένη από τον Mimar Sinan, τον σπουδαίο αρχιτέκτονα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και έχει επισκευαστεί από τον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης το 2007. Δεν ξέρουμε τον ακριβή χρόνο κατασκευής της γέφυρας. Έγινε όμως κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σουλεϊμάν».

Αποτελείται από ένα μεγάλο τόξο με άνοιγμα 12 και ύψος 5 μέτρα, ένα άλλο μικρότερο, οκτώ μικρές καμάρες και καλντεριμωτή επιφάνεια. Βρίσκεται πάνω στον παλιό δρόμο Κωνσταντινούπολης – Αδριανούπολης, στη θέση – πιθανώς- παλιάς ξύλινης ρωμαϊκής γέφυρας που αποτελούσε μέρος της παλιάς Εγνατίας οδού , ενώνοντας τις όχθες της μικρής λίμνης λίγο πριν τη θάλασσα του Μαρμαρά..

Kucukcekmece koprusu. Γέφυρα Μικρής λίμνης. (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

Το μήκος της είναι 210 μέτρα και το μέσο πλάτος 7. Μεγάλες επισκευές έγιναν το 1735 και το 1861 ενώ κατά τη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου έγινε επέκταση της γέφυρας, που πήρε τη σημερινή της μορφή. Το 1996 επισκευάστηκε πάλι, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί τη φυσιογνωμία της και να χάσει τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της πρώτης μορφής της. Επισκευές έγιναν επίσης το 2007 από τον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης.

Cobancesme koprusu – Γεφύρι κοντά στη βρύση του Τσοπάνη

Βρίσκεται κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο και την Ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης, στη μέση ενός καταπράσινου πάρκου, έχει έξι τόξα και βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση.

Cobancesme koprusu. (Φωτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)

Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς και από ποιον χτίστηκε, αν και κάποιοι πιστεύουν ότι είναι βυζαντινή κατασκευή. Δίπλα ακριβώς υπάρχει μια παλιά κρήνη, από την οποία πήρε και η γέφυρα το όνομά της.

Η παλιά κρήνη. (Φωτο: ΑΓΠ)

 Κατά μαρτυρίες στην περιοχή, παλιά κάτω από τη γέφυρα περνούσαν πολλά νερά, τα οποία τώρα έχουν εξαφανιστεί.

Το μήκος της είναι 38 μέτρα, το πλάτος 5, το ύψος 4,35 και το στηθαίο της 0,70 μέτρα.

Το 1972 έγιναν εκτεταμένες επισκευές και παρεμβάσεις, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί η πρώτη της μορφή. Παλιά, κατά ιστορικές μαρτυρίες,  κάτω από την γέφυρα περνούσε πολύ νερό που κατά το πέρασμα των αιώνων υποχώρησε.
Δείτε περισσότερα για τα γεφύρια στην Κωνσταντινούπολη στα παρακάτω videos: