Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου
Πετρογέφυρα: διαδρομές...της φύσης τα καμώματα...δημιουργήματα...μνήμες...αναφορές...βιώματα

Τιμή στους μάστορες, που άφησαν με τα εμπνευσμένα έργα των χεριών τους το ίχνος τους στην ιστορία της νεοελληνικής αισθητικής, σμιλεύοντας την πέτρα και δαμάζοντας το νερό της Πελοποννησιακής γης, με την απαράμιλλη τεχνική τους, τη φλόγα της ψυχής τους και το σεβασμό στη φύση.
Ας γνωρίσουμε αυτούς και τα έργα τους.

Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2019

Μικρό Πετραλαίϊκο γεφύρι

   Μικρό μονότοξο πέτρινο γεφύρι στη Δίβρη, με μια σειρά θολίτες, στηθαία, επίπεδη και καλντεριμωτή επιφάνεια διάβασης, ημικυκλικό, πρόσφατα ανακαινισμένο, που το συναντάμε στη γειτονιά της πολιτικής οικογένειας Πετραλιά.
Μικρό Πετραλαίϊκο, από κατάντη. (Φώτο: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου)
 Γεφυρώνει το ρέμα Βαμβακάς, που έρχεται από το Μεσοπόταμο και αποτελεί κομμάτι του Διβραίϊκου ρέματος ή ρέμα Κλομποκής.
Κατά μαρτυρίες των ντόπιων χτίστηκε το 1880-1890, με χρήματα του κρατικού προϋπολογισμού πιθανώς από τους φημισμένους λαγκαδινούς μαστόρους.
Οι διαστάσεις του είναι:
 
Το γεφύρι και ο ντόπιος Σωτήρης Σωτηρόπουλος. (Φώτο: ΑΓΠ)
Άνοιγμα καμάρας:  5,10  μ
Ύψος:                     3,40 μ 
Πλάτος:                  3 μ  
Μήκος:                   10,60 μ   
Πλάτος Θολιτών:   0,40 μ.     Ύψος στηθαίου:    0,65 μ                  
Ο ντόπιος γιατρός και φίλος Σωτήρης Σωτηρόπουλος, μας λέει για το γεφύρι αυτό:
“Το γεφύρι αυτό είναι το μικρό Πετραλαίϊκο που λέμε, που ένωνε παλιά τα δύο αρχοντικά, το αρχοντικό του Αγγελή Πετραλιά και αυτό του Αντώνη Πετραλιά, το οποίο αυτή τη στιγμή όπως είπαμε εγκαινιάστηκε το μουσείο αρχοντικού Πετραλιά, δηλαδή το μουσείο Πολιτισμού και Περιβάλλοντος Δίβρης και πρέπει να ήτανε και αυτό χτισμένο πριν το μεγάλο Πετραλαίϊκο γεφύρι, για να περάσει ο δρόμος, όπως είπαμε, να ενώσει την Ηλεία με την επαρχία Καλαβρύτων. Ενδεχομένως να είναι πιο παλιό από το άλλο, δηλαδή να είναι της εποχής 1880-1900. Αυτό το ρέμα λέγεται Βαμβακάς, μάλιστα τα παλιά δημοσιεύματα το λέγανε Λευκανίας διότι το χειμώνα οι πηγές του παραπάνω αφρίζανε, βγάζανε αφρό λευκό και το ονόμασαν σκωπτικά έτσι. Πάντως εμείς το βρήκαμε γραμμένο Λευκανίας. Σήμερα το λέμε Βαμβακάς, που σχεδόν οι λέξεις ταιριάζουν. Αυτό έρχεται από το μεσοπόταμο όπως λέγεται και είναι μεταξύ των βουνών Αϊ-Κωνσταντίνος και Αϊ- Ζαχαριάς, που σύμφωνα με αρχαίους συγγραφείς ήτανε η αρχαία Φολόη. Δηλαδή η Φολόη τοποθετείται από τους αρχαίους και από τους νεότερους ιστορικούς, όπως τον Χρήστο Κορύλλο τον περιηγητή των Πατρών, χωροθετείται στα Λάμπεια όρη, δηλαδή κάπου εδώ και όχι στο δάσος της Φολόης, το οποίο εκ των υστέρων βέβαια έχει καθιερωθεί να λέγεται δάσος της Φολόης και δάσος των Κενταύρων.”
Από κατάντη. (Φώτο: ΑΓΠ)

Όπως αναφέρει ο Γυμνασιάρχης Γεώργιος Παπανδρέου, «το κύριον όρος της Ηλείας είναι ο Ερύμανθος, το γνωστόν παρ’ Ομήρω ασπάσιον ενδιαίτημα της Αρτέμιδος (και του Πανός), όστις σφόδρα εκτεταμένος διαπλούται εν Ηλεία και Αχαία και Καλαβρύτοις. Το εν Ηλεία δε διαμέρισμα αυτού διαπλούται εν τω βορείω και βορειοανατολικώ τμήματι του δήμου Λαμπείας (Λάμπεια=όρος λευκόν και λάμπον ως εκ της ψιλότητας από δένδρων εν τη κορυφή αυτού) και μεταξύ μεν της Διβρης και Βερβινής και Νουσάς εκαλείτο ιδιαιτέρως παρ’  αρχαίοις και Λάμπεια (ουχί Λαμπία) έχους κορυφήν την Διβρεϊκήν Ανάληψιν, κατά δε τον μεσαίωνα εκαλείτο Αστερίων και νυν καλείται Αστράς. Η δε υψηλοτέρα κορυφή του Ερυμάνθου προς Δ. Της Βερβινής καλείται ωυν Ωλονός και έχει ύψος 2224 γαλ. Μέτρα υπέρ την θάλασσαν και διατηρεί εν ταις παρά την κορυφήν χαράδραις αυτού χιόνας και κατ’ αυτό το θέρος, κατά δε τας λοιπάς ώρας του έτους είναι πάλλευκον εξ αυτών, εκ ταύτης δε της λευκότητας των χιόνων εκλήθησαν πιθανώς παρ’ αρχαίοις και η Λάμπεια  (-λάμπειν) και ο Αστερίων (ή Αστράς – αστήρ). (1)

Σημειώσεις – παρατηρήσεις.
1. Γεωργίου Παπανδρέου. Δ.Φ. Γυμνασιάρχου. Η Ηλεία δια μέσου των αιώνων.  Αμαλιάδα 2010  σελ.19.

Δείτε το παρακάτω video για το γεφύρι: